توری پراش
From Wikipedia, the free encyclopedia
در نورشناسی، منظور از توری پراش یک توری یا پنجره شبکهای شکل نوری است که دارای ساختاری دورهای بوده و نور را به صورت پرتوهای مجزا به جهات مختلف منعکس می کند.[1][2]
آرایهای تکراری از عنصرهای پراشان، مانند روزنهها یا مانعها، که اثر آنها ایجاد تغییرات تناوبی در فاز، دامنه یا هر دوی آنها در یک موج خروجی است، یک توری پراش نامیده میشود. بهطور عمومیتر هر ویژگی اپتیکی که در ساختار ماده تکرار شود، توری را تشکیل میدهد. ابتدا بهترین ابزارها در واقع مجموعهٔ چند شکافی بودند که معمولاً از یک شبکهٔ سیم نازک یا نخ که به دور شکافها پیچیده شده بود، تشکیل شده بود. یک پیکربندی چندشکافی، توری تراگسیل دامنه نامیده میشود. نوع متداولتر توری تراگسیل از راه خطکشی یا پدیدآوردن خراشهای موازی در روی یک سطح شیشهای تمیز و تخت، ساخته میشود. هر یک از این خراشها به عنوان یک چشمهٔ نور پراکنده به کار میرود و مجموع آنها آرایهای منظم از چشمههای خطی تشکیل میدهند. هنگامی که توری کاملاً شفاف باشد، بهطور که مدولاسیون دامنه چشمپوشیدنی باشد، تغییرات منظم در ضخامت توری در عرض آن یک مدولاسیون فاز ایجاد میکند و در این صورت یک توری تراگسیل فاز خواهیم داشت. توری معنای عامتری در فوتونیک دارد. به این صورت که مثلاً وقتی به یک مادهٔ الکترواپتیکی یا آکوستواپتیکی میدان الکتریکی یا صوت وارد میکنیم مولکولها یا اتمهای آن ماده طوری رفتار میکنند که ویژگی اپتیکی خاصی مانند ضریب شکست را به صورت دورهای تکرار میکنند که همین پدیده خود توری پراش است و میتواند نور لیزر را پراشیده کند.
هنگامی که نور به توری پراش برخورد میکند، پراشیده میشود و پس از عبور از توری میتوان طرح تداخلی موج نور را روی پرده مشاهده کرد. این طرح تداخلی چندگانه که حاصل از تداخل نور در شکافهای بسیار زیاد توری است، باعث به وجود آمدن قلههای شدتی روی پرده میشود که مکان این قلهها در نمودار شدت بر حسب فاصله از نوار مرکزی قابل مشاهد است.