باکو
پایتخت جمهوری آذربایجان / From Wikipedia, the free encyclopedia
باکو (ترکی آذربایجانی: Bakı) پایتخت جمهوری آذربایجان، شرقیترین پایتخت قاره اروپا[6][7] بزرگترین شهر و بندر آذربایجان است. شهر بر کرانه دریای خزر[8][9][10][11][12][13] در شبهجزیره آبشوران قرار دارد و از مناطق نفتخیز جهان میباشد. باکو پر جمعیّتترین[14] شهر قفقاز است. باکو تا ۱۸۱۳ میلادی شهر تولیدکننده نفت ایران بودهاست.
برخی از منابع فهرستشده در این مقاله ممکن است معتبر نباشند. |
باکو
Bakı | |
---|---|
Clockwise: Details of the façade of the کاخ اسماعیلیه، Philharmony Fountain in front of the مسلم ماقمایف Philharmonic Hall, a vessel on the خلیج باکو with the skyline of the city, and the قلعه دختر – clickable image | |
لقب(ها): Küləklər Şəhəri (
) | |
مختصات: ۴۰°۲۳′۴۳″ شمالی ۴۹°۵۲′۵۶″ شرقی | |
کشور | جمهوری آذربایجان |
مدیریت | |
• شهردار | حاجیبالا ابوطالبوف |
مساحت | |
• شهر | ۳٫۱۲۵ کیلومتر مربع (۱٫۲۰۷ مایل مربع) |
بلندی | −۲۸ متر (−۹۲ پا) |
جمعیت | |
• شهر | ۲٬۲۹۳٬۱۰۰[3] |
• تراکم | ۹۹۶٫۳۸/کیلومتر مربع (۲۵۸۰٫۶/مایل مربع) |
• شهری | ۳٬۱۲۵٬۰۰۰[4] |
• کلانشهری | ۵٬۱۰۵٬۲۰۰ |
نام اهلیت(ها) | Bakuvian[5] ترکی آذربایجانی: Bakılı |
منطقه زمانی | یوتیسی +۴ (AZT) |
کد پستی | AZ1000 |
پیششماره(های) تلفن | (+۹۹۴) ۱۲ |
پلاک خودرو | 10–90 AZ |
وبگاه | |
نام رسمی | Walled City of Baku with the کاخ شروانشاهان و قلعه دختر |
گونه | فرهنگی |
معیار | iv |
تاریخ ثبت | 2000 (24th کمیته میراث جهانی یونسکو) |
شماره ثبت | 958 |
فهرست میراث جهانی در معرض خطر | ۲۰۰۳–۲۰۰۹ |
کشور | جمهوری آذربایجان |
Region | فهرست میراث جهانی یونسکو در اروپا |
باکو اولین مکانی است که بشر در آنجا نفت را استخراج کرده است و به گفته مارکوپولو در ۱۲۷۳ میلادی نفت آن برای سوزاندن و برای درمان (پماد روغن سیاه) همه روزه توسط صدها کشتی و شتر صادر شدهاست.[15]
اولین چاه نفت جهان در ۱۵۹۳ میلادی در بالاخانه باکو به عمق ۳۵ متر بهطور دستی کنده شد. این رویداد در دوران صفویه که باکو جزو ایران بود، رخ دادهاست.[16]
بخش قدیمی شهر ایچری شَهَر) (به ترکی آذربایجانی: İçəri Şəhər)، همراه با برج و حصار از سدههای میانه بجا مانده و ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی است.[17]
جمعیتش در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی ۳٬۲۰۲٬۳۰۰ نفر برآورد شدهاست.[18] در ابتدای سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۵۳ هزار نفر از آوارگان جنگ قره باغ و ۹۴ هزار پناهنده خارجی در این شهر وجود داشتهاند.[19]
در سال ۲۰۰۷ سازمان کنفرانس اسلامی، باکو را به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی برای سال ۲۰۰۹ اعلام کرد.[20] در سال ۲۰۰۰ بخش قدیمی باکو ایچری شَهَر در کنار سرای شروانشاهان (به ترکی آذربایجانی، شیروانشاهلار سارایی) و قلعه دختر به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
باکو دارای ۱۱ منطقه شامل خزر، بینهقدی، قرهداغ، نریمانوف، نسیمی، نظامی، سابایل، صابونچی، ختایی، سوراخانی و یاسامال و ۴۸ شهر است. شهرهای بناشده در جزایر موجود در خلیج باکو و شهر صخرههای نفتی یا نفت داشلاری و در دریای خزر قرار دارند جزئی از این ۴۸ شهر میباشند.[21]