نیستاگموس
حرکات غیرارادی و ضربآهنگی و سریع چشمها که ممکن است افقی یا عمودی یا چرخشی یا ترکیبی از آنها باشد / From Wikipedia, the free encyclopedia
نیستاگموس (به انگلیسی: Nystagmus) یا دودوَک[1] حرکات منظم و نوسانی و مکرر چشم ممکن است در اثر اخلال یک یا چند منطقه بینایی که بهطور غیرارادی رخ میدهد و به صورت فیزیولوژیک یا پاتولوژیک میتواند رخ دهد را گویند. حرکات غیرارادی و ضربآهنگی و سریع چشمها بر اثر نیستاگموس ممکن است افقی یا عمودی یا چرخشی یا ترکیبی از آنها باشد. گاه بررسی نیستاگموس در مواردی مانند تشخیص علت سرگیجه یا محل ضایعه مغزی مفید است. نیستاگموس ممکن است باعث مشکلات بینایی شود.
نیستاگموس | |
---|---|
نیستاگموس افقی | |
تخصص | عصبشناسی |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | H55, H81.4 |
آیسیدی-۹-سیام | 379.50, 794.14 |
دادگان بیماریها | 23470 |
مدلاین پلاس | 003037 |
ئیمدیسین | article/۱۱۹۹۱۷۷ |
پیشنت پلاس | نیستاگموس |
سمپ | D009759 |
نیستاگموس را به دو روش دستهبندی مینمایند:
اول: بر اساس جهت نیستاگموس که میتواند عرضی، عمودی، چرخشی یا آونگی باشد. نیستاگموس های آونگی از لحاظ سرعت و ارتفاع یکسان هستند بنابراین، جزء کند و تند ندارند؛ ولی نیستاگموس های ضربانی که بهطور شایعتر دیده میشوند دارای دو حرکت کند و تند هستند. پس علاوه بر دستهبندی فوق، نیستاگموس ها را میتوان به دو نوع کلی آونگی و ضربانی تقسیم نمود.
دوم: بر اساس عاملی که باعث بروز نیستاگموس میشود که بر این اساس دو دسته نیستاگموس بهوجود میآید:
- نیستاگموس فیزیولوژیک: میتوان این نوع نیستاگموس را با تحریکات خاصی ایجاد نمود که نمونه آن در تست اپتوکینتیک است و نمونه عملی آن فردی است که در قطار نشستهاست و حرکات آرام چشم او اشیاء را دنبال کرده و سپس با یک حرکت تند، چشم به وضعیت اولیه برمی گردد. در این تست، واکنش فوق را در آزمایشگاه بهوجود میآورند؛ یعنی معادل تست اپتوکینتیک، فرد نشسته در قطار است.
- نیستاگموس پاتولوژیک: به دلیل اختلالات دستگاه تعادلی لابیرنتی (محیطی) یا دستگاه تعادلی مرکزی (دستگاه عصبی مرکزی)، بهوجود میآیند. مصرف الکل، برخی داروها مانند باربیتوراتها و استیلسالیسیلیک اسید (آسپرین)، آسیب به رگهای مغزی و مشکلات مادرزادی (مانند آلبینیسم) از علل این نوع نیستاگموس هستند.