جنگ داخلی آمریکا
جنگ داخلی در ایالات متحده آمریکا بر سر برده داری / From Wikipedia, the free encyclopedia
جنگ داخلی آمریکا (به انگلیسی: American Civil War) (۱۲ آوریل ۱۸۶۱ – ۹ مه ۱۸۶۵) یک جنگ داخلی در ایالات متحده آمریکا بود که میان دولتهای پشتیبان اتحادیه فدرال (موسوم به اتحادیه[یادداشت 1] یا شمال[یادداشت 2]) و ایالات جنوبی (مؤتلفه[یادداشت 3] یا جنوب[یادداشت 4]) که رأی به جدایی از ایالات متحده و تشکیل کنفدراسیون ایالات مؤتلفه آمریکا دادهبودند، بهوقوع پیوست. علت اساسی جنگ، وضعیت بردهداری ـ بهخصوص گسترش بردهداری به قلمروهای ارضیِ تازه کسبشده در اثر جنگ آمریکا و مکزیک ـ بود. اندکی پیش از آغاز جنگ داخلی در سال ۱۸۶۰ از ۳۲ میلیون نفر جمعیت آمریکا حدود ۴ میلیون نفر (تقریباً ۱۳ درصد) بردگان سیاهپوست بودند که اکثراً در جنوب میزیستند.
جنگ داخلی آمریکا | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
مکزیک | امپراتوری اسپانیا | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
آبراهام لینکلن و دیگران |
جفرسون دیویس رابرت ئی. لی جوزف جانستون توماس جاناتان جکسن † رافائل سمز | ||||||
قوا | |||||||
۲٬۱۰۰٬۰۰۰: |
۱٬۰۶۴٬۰۰۰: | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۱۱۲٬۰۰۰ کشته در جنگ/کشته پس از زخمی شدن[2][3] ۲۵٬۰۰۰ درگذشته در زندانهای کنفدراسیون[2] ۳۶۵٬۰۰۰ مجموع کشتهشدگان[4] ۲۸۲٬۰۰۰ مجروح[3] |
۷۵٬۰۰۰–۹۴٬۰۰۰ کشته شده در نبرد/مجروحان مرده[2] ۲۶٬۰۰۰–۳۱٬۰۰۰ درگذشته در زندانهای اتحادیه[3] ≈۲۶۰٬۰۰۰ مجموع کشتهشدگان ۱۳۷٬۰۰۰+ مجروح | ||||||
تخمین مجموع کشتهشدگان ۶۲۵٬۰۰۰–۸۵۰٬۰۰۰[5] |
بردهداری در ایالات متحده یکی از موضوعات سیاسی کلیدی در سده نوزدهم بود؛ نزاع سیاسی بر سر بردهداری که تا دههها جریان داشت بالاخره به وقوع جنگ داخلی انجامید. تجزیهطلبی پس از پیروزی آبراهام لینکلن در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا در ۱۸۶۰ با برنامههای انتخاباتیِ ضد گسترش بردهداریاش نضج گرفت. ابتدا هفت ایالت بردهدار جدایی خود را از ایالات متحده اعلام کردند تا برای خودشان کنفدراسیون یا دولتی مؤتلفه تشکیل دهند. پس از آنکه نیروهای مؤتلفه چندین پایگاه دولت فدرال را در مناطق مورد ادعای خود تصرف کرد مصالحه کریتندن[یادداشت 5] به شکست انجامید و هر دو طرف مهیای جنگ شدند. زمانی که ارتش مؤتلفه در ۱۲ آوریل ۱۸۶۱ ـ تنها یک ماه پس از روز معارفهی آبراهام لینکلن ـ نبرد فورت سامتر در کارولینای جنوبی را آغاز کرد، جنگ داخلی بهوقوع پیوست. دولت مؤتلفه چنان رشد کرد که حداقل اکثر قلمروهای یازده ایالت (از مجموع ۳۴ ایالت در آن زمان) را در اختیار بگیرد و ادعاهای ارضیاش را متوجه دو ایالت دیگر (میزوری و کنتاکی) نیز کرد.[یادداشت 6] ایالاتی که به حکومت فدرال وفادار ماندند با نام «اتحادیه» شناخته شدند. ارتشهای داوطلب بزرگی پدید آمدند و چهار سال نبرد خونین ـ بهویژه در جنوب ـ درگرفت.
در طول سال ۱۸۶۲–۱۸۶۱ در جبهه غربی اتحادیه دستاوردهای دائمی برجستهای حاصل کرد درحالیکه در جبهه شرقی نبرد بینتیجه بود. در سپتامبر ۱۸۶۲ لینکلن اعلامیه آزادی بردگان را صادر کرد که پایان بخشیدن به بردهداری را هدف جنگ قرار داد. در جبهه غربی، اتحادیه ناوگان رودخانهایِ مؤتلفه را در سپتامبر ۱۸۶۲ و سپس اکثر ارتش غربیاش را ویران ساخته و نیواورلئان را متصرف شد. محاصره موفقیتآمیز ویکسبرگ در ۱۸۶۳ توسط ارتش اتحادیه، مؤتلفه را در رود میسیسیپی به دو قسمت تقسیم نمود. در ۱۸۶۳ یورش ژنرال مؤتلفه رابرت ادوارد لی به شمال با نبرد گتیسبرگ پایان گرفت. موفقیتها در جبهه غربی سبب شدند ژنرال یولیسیز سایمن گرانت در ۱۸۶۴ فرماندهی کل ارتش اتحادیه را در دست گیرد. پس از آنکه اتحادیه، بندرهای مؤتلفه از اقیانوس اطلس تا خلیج مکزیک را بهطور دائم مورد محاصره قرار داد، توانست منابع و نیروی انسانی خود را بهسوی حملهای همهجانبه به مؤتلفه رهنمون سازد که منجر به سقوط آتلانتا در ۱۸۶۴ بهدست ژنرال ویلیام تکامسه شرمن و لشکرکشی او بهسوی دریا شد. آخرین نبردهای قابلتوجه در حولوحوش محاصره دهماهه پترزبورگ ـ دروازهای بهسوی پایتخت مؤتلفه یعنی ریچموند ـ رخ دادند.
جنگ بهصورت عملی در ۹ آوریل ۱۸۶۵ به پایان رسید هنگامیکه ژنرال مؤتلفه، رابرت لی، در نبرد اپوماتوکس[یادداشت 7] پس از رها کردن پترزبورگ، به ژنرال اتحادیه یعنی یولیسیس گرانت تسلیم شد. ژنرالهای مؤتلفه در سراسر ایالات جنوبی نیز از همین رویه پیروی کردند و آخرین تسلیم در خشکی در ۲۳ ژوئن رقم خورد. در پایان جنگ داخلی بسیاری از تأسیسات زیربنایی جنوب ـ بهویژه راهآهن آن ـ ویران شدهبودند. دولت مؤتلفه سقوط کرد، بردهداری ملغی گشت، و چهار میلیون بَرده سیاهپوست آزاد شدند. آنگاه کشورِ جنگزده وارد یک دوره بازسازی نسبتاً موفقی گردید تا کشور را از نو بسازد و حقوق مدنی به سیاهانِ آزادشده اعطا نماید.