جایزه آبل
جایزهای در ریاضیات / From Wikipedia, the free encyclopedia
جایزهٔ آبل (به انگلیسی: Abel Prize) جایزهای است بینالمللی که هر ساله توسط شاه نروژ به یک یا چند ریاضیدان که کار ارزندهای در ریاضیات انجام داده باشد، داده میشود.[1]
این جایزه که به افتخار ریاضیدان نروژی نیلس هنریک آبل (۱۸۲۹–۱۸۰۲) نامگذاری شده در سال ۲۰۰۱ توسط دولت نروژ بنیانگذاری شد جایزهٔ مکملی برای جایزه هولبرگ است که در علوم انسانی داده میشود. جایزه نقدی آن ۶ میلیون کرون نروژ (معادل ۶۲۰٬۰۰۰ یورو یا ۷۰۰٬۰۰۰ دلار) است.[2] مراسم اعطای جایزه در آتریوم دانشکده حقوق دانشگاه اسلو، جایی که از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۸۹ در آن جایزه صلح نوبل داده میشد، برگزار میشود.[3] هیئت مدیره جایزه یک سمپوزیوم آبل هم بنیانگذاری کردهاند که توسط انجمن ریاضیات نروژ اداره میشود.[4]
اغلب جایزه آبل را به عنوان جایزه نوبل ریاضیات توصیف میکنند.[5][6][7][8][9]
تأسیس این جایزه اولین بار توسط ریاضیدان نروژی سوفوس لی (۱۸۴۲–۱۸۹۹) هنگامی که او مطلع شد تصمیم آلفرد نوبل بر دادن جایزهای سالانه شامل ریاضیات نخواهد شد در سال ۱۸۹۹پیشنهاد شد. مرگ لی وقفهای در تأسیس جایزه ایجاد کرد و تلاش اسکار دوم برای تأسیس آن در سال ۱۹۰۲ ناموفق بود و این کار به علت بینتیجه بودن مذاکرات اتحاد سوئد و نروژ در سه سال بعد پیچیدهتر شد.
جایزه آبل در ۱ ژانویه ۲۰۰۲ تأسیس شد. هدف این است که جایزه هابل را برای کارهای علمی برجسته در زمینه ریاضیات اعطا کند. مبلغ جایزه ۷٬۵ میلیون کرون نروژ است و برای اولین بار در ۳ ژوئن ۲۰۰۳ اهدا شد.
این جایزه از طرف آکادمی علوم و ادبیات نروژ اعطا میشود که کمیته ای هابلی متشکل از پنج ریاضیدان را برای بررسی نامزدهای معرفی شده و ارائه پیشنهاد برای برنده شایسته هابیل تعیین کردهاست