Tanzimat
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tanzimat (turkieraz tanziˈmat ahoskatua; otomandar turkieraz: تنظيمات, Tanzimāt, lit. euskaraz: «Berrantolaketa») Otomandar Inperioko eraberritze garaiari deritzo, 1839an Gülhaneko Ediktuarekin hasi eta Lehen Aro Konstituzionalarekin amaitu zena 1876an[1].
Tanzimat aroa[2] Otomandar Inperioaren oinarri sozial eta politikoak sendotzeko asmoarekin hasi zen, ez erabateko eraldaketarako, modernizaziorako baizik. Otomandar Inperioa modernizatzeko eta barneko mugimendu nazionalisten eta kanpoko botere oldarkorren aurka bere lurralde-osotasuna ziurtatzeko saiakerak izan ziren bere ezaugarri nagusienak. Erreformek Inperioko talde etnikoen arteko otomanismoa bultzatu zuten eta Otomandar Inperioan nazionalismoaren gorakadaren olatua geldiarazten saiatu ziren.
Hans-Lukas Kieser historialariak argudiatu duenez, erreformek "musulmanak ez zirenen eta musulmanen arteko berdintasunaren sustapen erretorikoa ekarri zuten, musulmanek praktikan zuten nagusitasunaren aurrean"; beste historialari batzuek argudiatu dutenez, musulmanak ez zirenek haien legezko eskubideak baliatzeko zuten gaitasuna murriztu egin zen aldi horretan, eta, horren ondorioz, lurrak konfiskatu zitzaizkien eta emigratu egin zuten[3].
Politikari dagokionez, erreforma-politikaren zati bat 1838ko Balta Liman-go Itunean oinarritutako politika ekonomikoa izan zen, Otomandar Inperioaren Ate Gorena eta Britainia Handiaren artean sinatutako merkataritza akordio formala izan zena. Otomandar Inperioari inposatutako merkataritza-politikak, Balta Limango Itunaren ondoren, garai hartan aldarrikatu ziren merkatu irekiko akordio liberal batzuk izan ziren. Itunaren arabera, Otomandar Inperioak monopolio guztiak deuseztatu zituen, merkatari britainiarrek eta haien laguntzaileek otomandar merkatu guztietarako sarbide osoa izango zuten eta tokiko merkatariek ordaintzen zituzten zerga berberak ordainduko zituzten.
Horrez gain, aldaketa asko egin ziren askatasun zibilak hobetzeko, baina musulman askok atzerriko eragin gisa ikusi zituzten Islamaren munduan. Pertzepzio horrek Estatuaren ahalegin erreformistak zaildu zituen. Hari beretik, gobernuaren erreforma konstituzionalek armada errekrutatze modernoa ekarri zuten, banku-sistemaren erreformak, homosexualitatearen despenalizazioa, lege sekularrak ordeztea eta gremioak fabrika modernoekin ordezkatzea[4]. Gainera, Otomandar Posta Ministerioa 1840ko urriaren 23an ezarri zen Konstantinoplan, Istanbulen[5].