Limoneno
kemia kombinaĵo / From Wikipedia, the free encyclopedia
Limoneno[3] estas senkolora likvaĵo klasifikita kiel cikla terpeno. La plej ordinara d-izomero posedas fortan odoron je oranĝo. Ĝi estas uzata en kemiaj sintezoj kiel antaŭanto de la karvono kaj kiel renovigobaza solvaĵo por purigaĵaro.
Limoneno | |||||
Alternativa(j) Nomo(j) | |||||
| |||||
Kemia formulo | C10H16 | ||||
PubChem-kodo | |||||
ChemSpider kodo | |||||
CAS-numero-kodo | 138-86-3 | ||||
Karakterizaĵoj | |||||
Aspekto | Senkolora likvaĵo, citrusodora | ||||
Refrakta indico | 1,471 ĝis 1,474 | ||||
Molmaso | 136.23 g·mol−1 | ||||
Smiles | CC1=CCC(CC1)C(=C)C | ||||
Denseco | 0.8411 g/cm3 (20 °C) | ||||
Viskozeco | 0.9 cP je (25 °C) | ||||
Fandopunkto | −74.35 °C (−101.83 ℉; 198.80 K) | ||||
Bolpunkto | 176 °C (349 ℉; 449 K) | ||||
Solvebleco |
| ||||
Ekflama temperaturo | 35 °C (95 ℉; fermita ujo) | ||||
Memsparka temperaturo | 253 °C | ||||
Mortiga dozo (LD50) | 4,4 g/kg | ||||
Sekurecaj Indikoj | |||||
Riskoj | R10 R38 R43 R50/53 | ||||
Sekureco | S2 S24 S37 S60 S61 | ||||
Pridanĝeraj indikoj | |||||
Danĝero
| |||||
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1][2] | |||||
GHS Damaĝo-piktogramo |
| ||||
GHS Signalvorto | Damaĝo | ||||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H226, H303, H304, H315, H317, H410, H411 | ||||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P102, P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P272, P273, P280, P301, P301+310, P302+352, P303+361+353, P310, P321, P331, P333+313, P362+364, P370+378, P391, P403+235, P501 | ||||
(25 °C kaj 100 kPa) |
La limoneno ricevis tiun nomon de la citrono aŭ limono, ĉar la citronŝelo, krom aliaj citrusaĵoj, enhavas signifoplenajn kvantojn da ĉi-komponaĵo, kontribuantaj por ties odoro. Limoneno esta kirala molekulo, kaj biologiaj fontoj produktas unu enantiomeron: la ĉefa industria fonto, la citrusa frukto, enhavas d-limoneno, kiu estas la (l-)[4]enantiomero[5]. Racema limoneno estas konata kiel dupenteno. d-limoneno komerce estiĝas el citrusaj fruktoj pere de du primaraj metodoj: centrifuga apartigo aŭ vapordistilado.