Karlo la 5-a (Sankta Romia Imperio)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Karlo, naskiĝis 24-an de februaro 1500 en Gento, mortis 21-a de septembro 1558 en Yuste (Ekstremaduro, Hispanio), estis Imperiestro Karlo la 5-a de la Sankta Romia Imperio 1519 - 1556 kaj 1516 - 1556 Reĝo Karlo la 1-a de Hispanio.
Karlo la 5-a | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Charles de Habsbourg | |||||
Naskiĝo | 24-an de februaro 1500 (1500-02-24) en Gento, Habsburga Nederlando | ||||
Morto | 21-an de septembro 1558 (1558-09-21) (58-jaraĝa) en Monaĥejo de Yuste, Reĝlando de Kastilio | ||||
Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
Mortis per | malario vd | ||||
Tombo | reĝa kripto de El Escorial vd | ||||
Religio | katolika eklezio vd | ||||
Lingvoj | hispana • franca • germana • itala • latina vd | ||||
Ŝtataneco | Sankta Romia Imperio vd | ||||
Subskribo | |||||
Familio | |||||
Dinastio | Habsburga dinastio en Hispanio • Habsburgoj vd | ||||
Patro | Filipo la 1-a vd | ||||
Patrino | Johana de Kastilio vd | ||||
Gefratoj | Eleonoro de Habsburgo • Maria de Aŭstrio • Katarina de Kastilio • Izabela de Aŭstrio • Ferdinando la 1-a • Rietje Koane vd | ||||
Edz(in)o | Izabela de Portugalio vd | ||||
Amkunulo | Johanna Maria van der Gheynst • Barbara Blomberg vd | ||||
Infanoj | Filipo la 2-a • Maria de Aŭstrio • Infante Fernando of Austria • Johanino de Aŭstrio, Princino de Portugalio • Isabel of Castile • Margareta de Parmo • Tadea of Austria • Johano de Aŭstrio vd | ||||
Parencoj | Anno de Bohemio kaj Hungario • Ludoviko la 1-a Jogajlido • Fernando la 2-a de Aragono • Isabel la 1-a • Maria la 1-a • Maksimiliano la 1-a • Maria de Burgonjo vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | monarko vd | ||||
Aktiva dum | 1515–1558 vd | ||||
| |||||
| |||||
Imperiestro de la Sankta Romia Imperio | |||||
Karlo la 5-a | |||||
Dum | 1519 - 1556 | ||||
Antaŭulo | Maksimiliano la 1-a | ||||
Sekvanto | Ferdinando la 1-a | ||||
Reĝo de Hispanio | |||||
Karlo la 1-a | |||||
Dum | 1516 - 1556 | ||||
Antaŭulo | Filipo la 1-a | ||||
Sekvanto | Filipo la 2-a | ||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Lia edukisto estis Adriaan Florisz Boeyens, onta papo Adriano la 6-a.
Li estis unu el la historiaj regnestroj kiuj regis super plej granda surfaco de la Tero, ne nur ĉar liaj posedaĵoj etendiĝis super granda parto de la eŭropa kontinento, sed ankaŭ ĉar liaj estis la novaj posedaĵoj de la hispana imperio en Ameriko. Siajn posedaĵojn en Centra Eŭropo li heredis de sia patro Filipo la 1-a, "Filipo la Bela", dum la amerikajn li ricevis de sia patrino Johana de Kastilio, "Johana la Freneza", filino de la Katolikaj Gereĝoj de Hispanio.
Tamen, unu el liaj ĉefaj klopodoj estis la luktoj religiaj, kontraŭ la turkoj en la Mediteranea Maro kaj la orienta Eŭropo kaj kontraŭ la novaj herezoj de la katolikismo en siaj nordaj posedaĵoj.
Li edziĝis al Izabela de Portugalio. En 1556 li rezignis pri sia reĝeco. La hispanajn posedaĵojn li transdonis al sia filo Filipo la 2-a, kaj sian imperiestrecon al sia frato Ferdinando la 1-a.