Domingo Faustino Sarmiento
From Wikipedia, the free encyclopedia
Domingo Faustino Sarmiento (15-a de februaro 1811 - 11-a de septembro 1888) estis argentina aktivulo, intelektulo, verkisto, ŝtatisto kaj la sepa Prezidento de Argentino. Lia verkaro enhavis larĝan gamon de ĝenroj kaj temoj, el ĵurnalismo ĝis membiografio, al politika filozofio kaj historio. Li estis membro de grupo de intelektuloj, konataj kiel la generacio de 1837, kiu havis grandan influon sur deknaŭajarcenta Argentino. Li temis precipe pri instruaj temoj kaj ankaŭ estis grava influo en la literaturo de la regiono.
Domingo Faustino Sarmiento | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Domingo Faustino Sarmiento | |||||
Naskiĝo | 14-an de februaro 1811 (1811-02-14) en San Juan | ||||
Morto | 11-an de septembro 1888 (1888-09-11) (77-jaraĝa) en Asunciono | ||||
Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
Mortis per | kora malsufiĉo vd | ||||
Tombo | Tombejo Rekoleta vd | ||||
Lingvoj | hispana vd | ||||
Ŝtataneco | Argentino vd | ||||
Partio | Partio Unueciga vd | ||||
Subskribo | |||||
Familio | |||||
Patrino | Paula Zoila Albarracín Irrazábal de Sarmiento vd | ||||
Gefratoj | Bienvenida Sarmiento • Procesa del Carmen Sarmiento vd | ||||
Edz(in)o | Benita Martínez Pastoriza vd | ||||
Infanoj | Ana Faustina Sarmiento vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | politikisto • verkisto • ĵurnalisto • militisto • diplomato • historiisto vd | ||||
Aktiva en | Bonaero vd | ||||
Aktiva dum | 1834– vd | ||||
Verkado | |||||
Verkoj | Facundo ❦ Recuerdos de Provincia ❦ Q55832747 ❦ Q111798687 vd | ||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Sarmiento kreskis en malriĉa sed saĝe aktiva familio kiu prepariĝis por multo da liaj estontaj plenumoj. Inter 1843 kaj 1850 li estis ofte en ekzilo, kaj verkis en kaj Ĉilio kaj en Argentino. Lia plej granda literatura atingo estis Facundo, nome kritiko fare al Juan Manuel de Rosas, kiun Sarmiento verkis laborante por la gazeto El Progreso dum sia ekzilo en Ĉilio. La libro alportis lin pli ol nur literaturan rekonon; li dediĉis siajn klopodojn kaj energion al la lukto kontraŭ diktaturoj, specife kontraŭ tiu de Rosas, kaj kontrastis kleran Eŭropon - mondo kie, por liaj okuloj, demokratio, sociservoj, kaj inteligenta penso estis aprezita - kun la barbarismo de la gaŭĉoj kaj aparte la kaŭdiloj, la senkompataj potenculoj de deknaŭajarcenta Argentino.
Kiel prezidanto de Argentino de 1868 ĝis 1874, Sarmiento pledis inteligentan penson - inkluzive de eduko por infanoj kaj virinoj - kaj demokration por Latinameriko. Li ankaŭ ekspluatis la ŝancon modernigi kaj evoluigi trajnsistemojn, poŝton, kaj ampleksan edukan sistemon. Li pasigis multajn jarojn en ministeriaj postenoj ĉe la federaciaj kaj ŝtataj niveloj por kio li vojaĝis eksterlanden kaj ekzamenis aliajn edukajn sistemojn.
Sarmiento mortis en Asunciono, Paragvajo, en la aĝo de 77 pro koratako. Li estis entombigita en Bonaero. Hodiaŭ, li estas respektata kiel politika noviganto kaj verkisto.