Αιθανόλη
χημική ένωση με μοριακού τύπου CH3CH2OH, που χρησιμεύει ως διαλύτης και μονιμοποιητικό μέσο / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η αιθανόλη (οινόπνευμα ή αλκοόλ)[3] (αγγλικά ethanol) είναι οργανική χημική ένωση, που περιέχει άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο, με μοριακό τύπο C2H6O, αν και παριστάνεται συχνά και με τους τύπους C2H5OH, CH3CH2OH και EtOH. Οι τύποι αυτοί δείχνουν ότι το μόριο της αιθανόλης αποτελείται από μια αιθυλομάδα (C2H5) και μια υδροξυλομάδα (OH). Η αιθανόλη ανήκει στην ομόλογη σειρά των «αλκανολών», δηλαδή των άκυκλων κορεσμένων μονοαλκοολών. Έχει ένα ισομερές ομόλογης σειράς, το διμεθυλαιθέρα (CH3OCH3). Η χημικά καθαρή («απόλυτη») αιθανόλη (|EtOH|), στις κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, δηλαδή θερμοκρασία 25 °C και υπό πίεση 1 atm, είναι πτητικό, εύφλεκτο και άχρωμο υγρό. Ανήκει στα νευροτοξικά[4][5] ψυχοενεργά ναρκωτικά, καθώς είναι από τα παλαιότερα ψυχαγωγικά ποτά, και ακόμη χρησιμοποιείται για αυτόν το σκοπό από τους ανθρώπους. Η αιθανόλη μπορεί να προκαλέσει αλκοολική δηλητηρίαση, όταν καταναλωθεί. Είναι η πιο γνωστή αλκοόλη, και βρίσκεται στα αλκοολούχα ποτά, σε ειδικά θερμόμετρα, ως διαλύτης και ως καύσιμο. Είναι γνωστή στην καθομιλουμένη και απλά ως «αλκοόλη»
Αιθανόλη | |||
---|---|---|---|
Γενικά | |||
Όνομα IUPAC | Αιθανόλη | ||
Άλλες ονομασίες | Αιθυλική αλκοόλη Οινόπνευμα Υδροξυαιθάνιο Μεθυλοκαρβινόλη 1-Οξαπροπάνιο Αιθυλυδρίτης Αιθυλυδροξύλιο | ||
Χημικά αναγνωριστικά | |||
Χημικός τύπος | C2H6O | ||
Μοριακή μάζα | 46,07 amu | ||
Σύντομος συντακτικός τύπος | C2H5OH | ||
Συντομογραφίες | EtOH | ||
Αριθμός CAS | 64-17-5 | ||
SMILES | CCO | ||
InChI | 1S/C2H6O/c1-2-3/h3H,2H2,1H3 | ||
Αριθμός EINECS | 200-578-6 | ||
Αριθμός RTECS | KQ6300000 | ||
Αριθμός UN | 1170 | ||
PubChem CID | 702 | ||
ChemSpider ID | 682 | ||
Δομή | |||
Διπολική ροπή | 1,69 D | ||
Ισομέρεια | |||
Ισομερή θέσης | 1 Διμεθυλαιθέρας | ||
Φυσικές ιδιότητες | |||
Σημείο τήξης | −114,5 °C | ||
Σημείο βρασμού | 78,37 °C | ||
Πυκνότητα | 789,3 kg/m³[1] | ||
Διαλυτότητα στο νερό | Ανάμιξη σε κάθε αναλογία | ||
Ιξώδες | 1,074 mPa·s (25 °C)[2] 1,2 mPa·s (20 °C) | ||
Δείκτης διάθλασης , nD | 1,361 | ||
Τάση ατμών | 5,95 kPa (20 °C) | ||
Εμφάνιση | Άχρωμο υγρό | ||
Χημικές ιδιότητες | |||
pKa | 15,9 | ||
Βαθμός οκτανίου | 89 | ||
Βαθμός κετανίου | 5 | ||
Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | 13-14 °C | ||
Σημείο αυτανάφλεξης | 362 °C | ||
Επικινδυνότητα | |||
Eύφλεκτη (F) | |||
Φράσεις κινδύνου | R11 | ||
Φράσεις ασφαλείας | (S2), S7, S16 | ||
LD50 | 5,628 g/kg | ||
Κίνδυνοι κατά NFPA 704 | |||
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
Η ζύμωση της ζάχαρης σε αιθανόλη είναι μια από τις πρώτες γνωστές βιοχημικές αντιδράσεις που ανακάλυψε η ανθρωπότητα. Τα μεθυστικά αποτελέσματα της κατανάλωσης αιθανόλης είναι γνωστά από την προϊστορία. Στη σύγχρονη εποχή, η αιθανόλη που παράγεται για βιομηχανική χρήση παράγεται επίσης και από το αιθένιο[6].
Η αιθανόλη χρησιμοποιείται ευρύτατα ως διαλύτης διαφόρων ουσιών που προορίζονται για ανθρώπινη επαφή ή κατανάλωση, και περιλαμβάνουν αρώματα, αρωματικές ουσίες, χρωστικές ουσίες και φάρμακα. Στη Χημεία χρησιμοποιείται τόσο ως διαλύτης, όσο και ως πρόδρομη ύλη για τη σύνθεση άλλων προϊόντων. Έχει, επίσης, μια μακριά ιστορία ως καύσιμο παραγωγής θερμότητας, φωτός και, πιο πρόσφατα, ως καύσιμο για κινητήρες εσωτερικής καύσης.