Σύστημα επιβράβευσης
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το σύστημα ανταμοιβής/ενίσχυσης, ή αλλιώς ηδονικό σύστημα, είναι ένα θεμελιώδες λειτουργικό σύστημα των θηλαστικών το οποίο βρίσκεται εντός του εγκεφάλου κατά μήκος της έσω τηλεγκεφαλικής δεσμίδας.
Παραδείγματα Κύριων Ανταμοιβών | |
</img> </br>Νερό </br></img> </br> Σεξουαλικότητα |
</img> </br> Τροφή </br></img> </br> Γονική μέριμνα |
Το συγκεκριμένο σύστημα «ανταμοιβών» αποτελεί αδιάσπαστο κομμάτι για την επιβίωση, καθώς παρέχει τα απαραίτητα κίνητρα για την πραγματοποίηση κατάλληλων ενεργειών ή προσαρμοσμένων συμπεριφορών, καθιστώντας δυνατή τη διατήρηση του ατόμου και του είδους (ανάληψη ρίσκου κινδύνου απαραίτητου για την επιβίωση, αναζήτηση τροφής, αναπαραγωγή, αποφυγή των κινδύνων κ.λπ.) .
Ειδικότερα, το αναφερόμενο σύστημα αποτελείται από τρεις συνιστώσες:
- Δύναμη πρόκλησης (θετικό ή αρνητικό πρόσημο), η οποία αντιστοιχεί στην ευχαρίστηση που προκαλείται από τις «επιβραβεύσεις», ή τη δυσαρέσκεια που προκαλείται από τις «τιμωρίες»∙
- Κίνητρο επίτευξης, η οποία αντιστοιχεί στο κίνητρο για να κερδίσει κανείς την «επιβράβευση» ή για να αποφύγει την «τιμωρία»∙
- Συνειρμική μάθηση, η οποία αντιστοιχεί στη μάθηση που επιτυγχάνεται γενικά με την οροεξάρτηση/conditioning, δηλαδή την παρατηρούμενη αλλαγή στη συμπεριφορά που εξαρτάται από τις συνθήκες, δηλαδή conditions, του ατόμου.
Ορισμένες ψυχοτρόπες ουσίες, όπως το αλκοόλ, η νικοτίνη ή τα οπιοειδή, δρουν απευθείας σε αυτό το σύστημα όταν καταπίνονται, εισπνέονται ή εγχέονται στον οργανισμό. Η δυσλειτουργία του συστήματος ενίσχυσης[1] θα ήταν η αιτία διαταραχών συμπεριφοράς (διατροφή[2], ψυχολογία[3], κ.λπ.) ή εξάρτησης από ουσίες (ψυχοτρόπα φάρμακα) και καταστάσεις (τζόγος, σεξ, πορνογραφία, βιντεοπαιχνίδια κ.λπ.)[4].
Πειράματα έδειξαν την ύπαρξή του χρυσόψαρα, φώκαινες, περιστέρια, αρουραίους, γάτες, πίθηκους και ανθρώπους, υποδηλώνοντας ότι υπάρχει στα περισσότερα σπονδυλωτά, όπως τα ψάρια, τα πουλιά και τα θηλαστικά .