Διοξείδιο του πυριτίου
οξείδιο του πυριτίου με τον χημικό τύπο SiO2, που συνήθως βρίσκεται στη φύση ως χαλαζίας και σε διάφορους ζωντανούς οργανισμούς. / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το διοξείδιο του πυριτίου [ αγγλικά: silicon dioxide ή silica (πυριτία) ή silicic acid anydride (ανυδρίτης πυριτικού οξέος) ] είναι η δυαδική ανόργανη ένωση με μοριακό τύπο SiO2. Πρόκειται για ένα οξείδιο το οποίο αποτελεί το «πυριτιούχο ανάλογο» του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Συνήθως βρίσκεται στη φύση ως χαλαζίας και σε διάφορους ζωντανούς οργανισμούς.[5][6] Σε πολλά τμήματα του κόσμου, το διοξείδιο του πυριτίου είναι το κύριο συστατικό της άμμου. Το διοξείδιο του πυριτίου είναι μία από τις πιο σύνθετες και πιο άφθονες οικογένειες υλικών, που υπάρχει ως συστατικό σε πολλά ορυκτά και σε συνθετικά προϊόντα. Αξιοσημείωτα παραδείγματα περιλαμβάνουν τον τετηγμένο χαλαζία (fused quartz), το ατμίζον διοξείδιο του πυριτίου (fumed silica), γέλη διοξειδίου του πυριτίου και αεροπηκτώματα. Χρησιμοποιείται σε δομικά υλικά, στην μικροηλεκτρονική (ως ηλεκτρικός μονωτής) και ως συστατικό σε τροφικές και φαρμακευτικές βιομηχανίες.
Ονόματα | |
---|---|
ΟνοματολογίαIUPAC
Διοξείδιο του πυριτίου | |
ΆλλαΟνόματα
Χαλαζίας | |
Αναγνωριστικά | |
7631-86-9 Y | |
ChEBI | CHEBI:30563 Y |
ChemSpider | 22683 Y |
Αριθμός_EC | 231-545-4 |
200274 | |
InChI=1S/O2Si/c1-3-2 Y Key: VYPSYNLAJGMNEJ-UHFFFAOYSA-N Y | |
KEGG | C16459 N |
MeSH | Silicon+dioxide |
PubChem | 24261 |
Αριθμός RTECS | VV7565000 |
UNII | ETJ7Z6XBU4 Y |
CompTox Dashboard (EPA) |
|
Ιδιότητες | |
SiO2 | |
Μοριακή μάζα | 60,08 g/mol |
Εμφάνιση | Διαφανές στερεό (άμορφο) λευκό/λευκάζον κίτρινο (σκόνη/άμμος) |
Πυκνότητα | 2,648 (α-χαλαζίας), 2,196 (άμορφο) g·cm−3[1] |
Σημείο τήξης | 1.713 °C (3.115 °F; 1.986 K) (άμορφο)[1](p4.88) to |
−29,6·10−6 cm3/mol | |
Θερμική αγωγιμότητα | 12 (|| άξονας c), 6,8 (⊥ άξονα c), 1,4 (αμ.) W/(m⋅K)[1](p12.213) |
Δείκτης διάθλασης (nD) |
1,544 (διπλοθλαστικότητα (o)), 1,553 (e)[1](p4.143) |
Κίνδυνοι | |
NFPA 704 | |
Όρια έκθεσης υγείας ΗΠΑ (NIOSH): | |
PEL (Επιτρεπτό) |
TWA 20 mppcf (80 mg/m3/%SiO2) (άμορφο)[2] |
REL (Συνιστώμενο) |
TWA 6 mg/m3 (άμορφο)[2] Ca TWA 0,05 mg/m3[3] |
IDLH (Άμεσος κίνδυνος) |
3000 mg/m3 (άμορφο)[2] Ca [25 mg/m3 (χριστοβαλίτης, τριδυμίτης); 50 mg/m3 (χαλαζίας)][3] |
Σχετικές ενώσεις | |
διόνες |
Διοξείδιο του άνθρακα Διοξείδιο του γερμανίου |
Σχετικές ενώσεις |
Μονοξείδιο του πυριτίου Διθειούχο πυρίτιο |
Θερμοχημεία | |
Πρότυπη μοριακή εντροπία (S |
42 J·mol−1·K−1[4] |
Πρότυπη ενθαλπία σχηματισμού (ΔfH |
−911 kJ·mol−1[4] |
N (verify) Τι είναι Y/N?) | |
Η εισπνοή λεπτοδιαμερισμένου κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου είναι τοξική και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή φλεγμονή του πνευμονικού ιστού, σε πυριτίαση (silicosis), βρογχίτιδα, καρκίνο του πνεύμονα και αυτοάνοσες ασθένειες, όπως λύκο και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Η πρόσληψη άμορφου διοξειδίου του πυριτίου, σε υψηλές δόσεις, οδηγεί σε βραχυχρόνια φλεγμονή, όπου όλες οι επιπτώσεις θεραπεύονται.[7]