ئیبن خەلدوون
From Wikipedia, the free encyclopedia
ئیبن خەلدون ناوی تەواوی ئەبو زەید عەبدولڕەحمان کوڕی محەممەد کوڕی خەلدونی حەزرەمییە (بە عەرەبی: أبو زید عبد الرحمن بن محمد بن خلدون الحضرمی). یەکێکە لە زانا ھەمەلایەنەکانی ئەبو زەید وەلی ئەلدین عەبدولڕەحمان بن محمد بن محمد بن محمد بن الحسن بن محمد بن جابیر بن محمد بن ئیبراهیم بن عەبدولڕەحمان بن خەلدون الحدرمی ئەلسەڤیل ش ] زانایەکی عەرەب و ئیسلامی کە لە کۆمەڵناسی و فەلسەفەدا سەرکەوتوو بوو. بۆ ئەوەی یەکەم کەس بێت کە میتۆدی زانستی بۆ دیاردە کۆمەڵایەتییەکان بەکاربهێنێت. لە تەمەنی لاوێتیدا لە دیوانی نامەدا مەشقی نووسینی کردووە و پێش ئەوەی کۆچ بکات بۆ میسر، بووە بە پێغەمبەر لە نێو پاشاکانی مەغریب و ئەندەلوس و سەرکردایەتی دەسەڵاتی دادوەری مالیکی لەسەر دەستی سوڵتان ئەلزاهیر سەیف الدین بەرقوق وەرگرتووە. نامەنووسی لەگەڵ پاشاکان بەجێدەهێڵێت و خۆی بۆ خوێندن و کۆکردنەوە تەرخان کردووە و چەندین کتێبی نووسیوە، گرنگترینیان کتێبی (وانەکان و دیوانی سەرەتایی و هەواڵەکان لە ڕۆژانی عەرەب و فارس و بەربەر و ئەوانەی کە لە سەردەمی عەرەب و فارس و بەربەر و ئەوانەی کە لە سەردەمی عەرەب و فارس و بەربەر و ئەوانەی کە لە سەردەمی عەرەب و فارس و بەربەر و ئەوانەن لە نێو خەڵکی گەورەترین سوڵتاندا هاوچەرخیان کرد، کە بە کورتی بە “مێژووی ئیبن خەلدون” ناسرابوو.[2] پێشەکی ئەم کتێبە بە “پێشەکیی ئیبن خەلدون” ناسراوە، کە بۆ خۆی بە کتێبێک دادەنرێت. [1] باکووری ئەفریقا.
ئیبن خەلدوون Ibn Khaldun | |
---|---|
لەدایکبوون | ٢٧ی ئایاری ١٣٣٢ز تونس |
مردن | ١٩ی ئازاری ١٤٠٦ز قاهیرە |
سەردەم | سەردەمی زێڕینی ئیسلام |
نەتەوە | عەرەب |
بواری زانستی | مێژوو کۆمەڵناسی ئابووری |
کاریگەر بووە بە | ئەبوبەکر ڕازی |
کاریگەری بووە لەسەر | مەقریزی ئیبن ئەزرەق |