ڕۆژانی ئازار
From Wikipedia, the free encyclopedia
ڕۆژانی ئازار یان ڕووداوەکانی ئازار (ئازەربایجانی: Mart hadisələri) قۆناغێکی ناکۆکی و پێکدادانی نێوان نەتەوەکان بوو کە بووە ھۆی کوژرانی نزیکەی ١٢ ھەزار ئازەربایجانی[1] و خەڵکی مەدەنی موسڵمانی دیکە کە لە نێوان ٣٠ی ئازار – ٢ی نیسان ڕوویدا ١٩١٨ لە شاری باکوو و ناوچەکانی تەنیشت پارێزگای باکوی کۆماری فیدراڵی دیموکراتی ترانسقەوقاز.[2][3]
بە ئاسانکاریی ململانێی دەسەڵاتی سیاسی لە نێوان بەلشەفییەکان بە پشتیوانی فیدراسیۆنی شۆڕشگێڕی ئەرمەنستان (داشناکتسوتیون)[4][5][6] لە لایەک و حیزبی موساواتی ئازەربایجانی لە لایەکی دیکە، ڕووداوەکان بوونە ھۆی دەنگۆی ئەگەری ڕاپەڕینی موسڵمانان[7][8][9][10] لەلایەن ھێزەکانی بەلشەفی و دەشناکەوە[11][12] و دامەزراندنی کۆمۆنەی باکۆ کە تەمەنی کورت بوو لە نیسانی 1918.[13][14]
زۆربەی سەرچاوە و گێڕانەوە مێژوویییەکان ڕووداوەکانی ئازار لە چوارچێوەی نائارامییەکانی شەڕی ناوخۆدا لێکدەدەنەوە[15][16][4][17][18] لەکاتێکدا سەرچاوە ھاوچەرخەکانی ئازەربایجان بە فەرمی ئاماژە بە ڕۆژانی ئازار دەکەن وەک جینۆساید[19][20] دواتر ڕۆژانی ئەیلوول ١٠ ھەزار ئەرمەنی نەتەوەیی لەلایەن سوپای ئیسلام و ھاوپەیمانە ناوخۆیییە ئازەربایجانییەکانیانەوە کۆمەڵکوژ کران لەگەڵ گرتنی باکۆ.[21][22]