Аблога Сараева
From Wikipedia, the free encyclopedia
Аблога Сара́ева (сербахарв.: Opsada Sarajeva/Опсада Сарајева) — падзея баснійскай вайны, працяглая аблога Сараева, сталіцы Босніі і Герцагавіны. З 5 красавіка 1992 года па 29 лютага 1996 года (1425 дзён) горад спачатку быў абложаны войскамі Югаслаўскай народнай арміі, а потым — арміяй Рэспублікі Сербскай. Гэта працягвалася больш як на год даўжэй, чым блакада Ленінграда і на некалькі месяцаў даўжэй, чым блакада Мадрыда[4] і блакада Дэйр-эз-Зора, стала самай працяглай аблогай сталіцы ў гісторыі сучасных войн.[5]
Аблога Сараева | |||
---|---|---|---|
Асноўны канфлікт: Баснійская вайна і Югаслаўскія войны | |||
Дата |
2 красавіка 1992[заўв 1] – 29 лютага 1996[заўв 2] (3 гады, 10 месяцаў, 3 тыдні і 3 дні) |
||
Месца | Сараева, Рэспубліка Боснія і Герцагавіна | ||
Вынік |
Тупіковая сітуацыя
|
||
Праціўнікі | |||
|
|||
Камандуючыя | |||
|
|||
Сілы бакоў | |||
|
|||
Страты | |||
|
|||
Агульныя страты | |||
|
|||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Калі Боснія і Герцагавіна абвясціла незалежнасць ад Югаславіі пасля рэферэндуму 1992 года (англ.) (бел., баснійскія сербы (англ.) (бел., стратэгічнай мэтай якіх было стварэнне новай дзяржавы Рэспублікі Сербскай (РС)[6], акружылі Сараева з асаднымі сіламі ў 13 000 чалавек[7][8][9]. Яны штурмавалі горад з артылерыі, танкаў і стралковай зброі[10]. З 2 мая 1992 года сербы блакіравалі горад. Сілы абароны баснійскага ўрада (ARBiH) (англ.) (бел. у Сараеве, каля 70 000 вайскоўцаў[11], былі дрэнна абсталяваныя і не маглі прарваць аблогу. Усяго па горадзе было выпушчана каля 50 тысяч тон артылерыйскіх снарадаў[12].
Падчас блакады горад быў амаль цалкам адрэзаны ад знешняга свету, не працавалі камунальныя службы, а вуліцы былі пад пастаянным абстрэлам артылерыі і снайпераў[13]. Сараеўцам прыходзілася выжываць без ацяплення, электрычнасці і водазабеспячэння да шасці месяцаў запар[14]. Усяго падчас блакады загінула 13 952 чалавекі, у тым ліку 5 434 мірныя жыхары. Са складу ARBiH загінула 6 137 чалавек, у той час як страты баснійскіх сербаў склалі 2 241 забітых салдат. Перапіс 1991 года паказвае, што да блакады ў горадзе і ваколіцах пражывала 525 980 чалавек. Агульная колькасць насельніцтва ўласна горада да аблогі складала каля 435 000 чалавек. Паводле ацэнак насельніцтва Сараева пасля аблогі вагалася ад 300 000 да 380 000 чалавек[7].
Пасля вайны Міжнародны трыбунал па былой Югаславіі (МТБЮ) асудзіў чатырох сербскіх чыноўнікаў па шматлікіх пунктах абвінавачвання ў злачынствах супраць чалавечнасці, якія яны здзейснілі падчас блакады, у тым ліку за тэрарызм. Станіслаў Галіч (англ.) (бел.[15] і Драгамір Мілошавіч (англ.) (бел.[16] былі асуджаныя да пажыццёвага зняволення і 29 гадоў пазбаўлення волі адпаведна. Іх начальнікі Радаван Караджыч[17] і Ратка Младзіч таксама былі прызнаныя вінаватымі і асуджаныя да пажыццёвага зняволення[18][19].