Дзяржавы, якія не маюць выхаду да мора
From Wikipedia, the free encyclopedia
У цяперашні час існуе 44 дзяржавы, межы якіх не маюць выхаду да Сусветнага акіяна. Больш за ўсё такіх дзяржаў у Афрыцы (16 дзяржаў) і ў Еўропе (14 дзяржаў і 2 часткова прызнаныя дзяржавы). Колькасць краін у Азіі, якія не маюць выхаду да мора, складае 12 дзяржаў, у Паўднёвай Амерыцы — 2.
Дзве дзяржавы, якія не маюць выхаду да мора, а менавіта Узбекістан і Ліхтэнштэйн, мяжуюць выключна з краінамі, якія таксама не маюць выхаду ў Сусветны акіян. Ліхтэнштэйн стаў такой дзяржавай у 1918 годзе пасля распаду Аўстра-Венгрыі, якая мела выхад да мора. У перыяд аншлюсу Аўстрыі Германіяй (1938-1945) Ліхтэнштэйн зноў страціў гэты статус, бо Трэці рэйх таксама меў выхад да мора. Пасля распаду СССР у 1991 годзе другой такой дзяржавай стаў Узбекістан.
Тры невялікія дзяржавы цалкам акружаны тэрыторыяй адной іншай дзяржавы (анклавы): Сан-Марына і Ватыкан мяжуюць толькі з Італіяй, Лесота — толькі з Паўднёвай Афрыкай. Дзевяць дзяржаў цалкам акружаны тэрыторыяй дзвюх дзяржаў: Манголія, Непал, Бутан, Свазіленд, Ліхтэнштэйн, Андора, Малдова, часткова прызнаная дзяржава Паўднёвая Асеція і непрызнанае Прыднястроўе. Большасць з дзяржаў, акружаных дзвюма іншымі дзяржавамі, таксама невялікія па памеры і насельніцтву, але сярод іх ёсць і буйныя - Манголія, Малдова і Непал.
Эфіопія, у якой пражывае 85 млн жыхароў (2009), з'яўляецца найбуйнейшай паводле насельніцтва з дзяржаў, якія не маюць выхаду да Сусветнага акіяна. Таксама больш за 20 мільёнаў жыхароў пражываюць ва Угандзе (32.400.000), Непале (29,3 млн) і Узбекістане (28.600.000).
Найбуйнейшымі па плошчы з дзяржаў, якія не мяжуюць з Сусветным акіянам, з'яўляецца Казахстан (2.724.900 км²); тэрыторыю больш мільёна км² маюць таксама Манголія (1.566.500 км²), Чад (1.284.000 км²), Нігер (1.276.000 км²), Малі (1.240.000 км²), Эфіопія (1.104.300 км²), Балівія (1.098.581 км²).
Не маюць межаў з Сусветным акіянам большасць (9 з 15) дзяржаў, якія ўтварыліся пасля распаду СССР. Пры гэтым тэрыторыя дзяржаў Арменія, Азербайджан, Туркменія, Узбекістан, Кіргізія і Таджыкістан цалкам уваходзіць у басейны бяссцёкавых вадаёмаў і абласцей - іншых падобных дзяржаў у свеце няма.
Мальтыйскі ордэн, які часткова прызнаны і мае статус назіральніка пры ААН, размешчаны ў асноўным, як і Ватыкан, у межах Рыма, у 1998 годзе на 99 гадоў арандаваў форт Сант-Анджэла на Мальце.