Украінская паўстанчая армія
From Wikipedia, the free encyclopedia
Украінская паўстанчая армія (УПА) — армія, створаная ўрадам Украінскай Народнай Рэспублікі (у выгнаньні). У кастрычніку 1942 году назоў пераняты Арганізацыяй украінскіх нацыяналістаў (Бандэры)[1][2]. Мэтай УПА было стварэньне выключна нацыяналістычнай Украіны, дзе жылі б толькі этнічныя ўкраінцы, зь дзяржаўным ладам, дзе панавала б толькі адна партыя (АУН).
Украінская паўстанчая армія | |
укр. Українська повстанська армія | |
Сьцяг УПА | |
Гады існаваньня | 1942—1954 |
---|---|
Краіны | Украіна, Польшча, Беларусь, Расея, Славаччына |
Падпарадкаваньне | Украіна |
Тып | Партызанская армія |
Колькасьць | 20 000 — 100 000 асобаў (у розныя часы і паводле розных ацэнак) |
Дысьлякацыя | Валынь, Палесьсе, Галіцыя, Падольле, Карпаты |
Дэвіз | Слава Україні — Героям Слава! (Слава Ўкраіне — Героям Слава!) |
Колеры | чырвона-чорныя |
Войны | Другая сусьветная вайна |
Вядомыя камандзіры | Раман Шухевіч, Васіль Кук |
Дзейнасьць УПА ўлучала барацьбу супраць нямецкіх акупантаў, што, аднак, не перашкаджала ім дасягаць узаемнай згоды ў акцыях, накіраваных супраць савецкіх партызанаў, а часам і ў інтарэсах нямецкіх спэцслужбаў[3]. УПА, падначаленая бандэраўскаму крылу АУН, вяла барацьбу супраць іншых украінскіх нацыяналістычных арганізацыяў — АУН Бульбы-Бараўца, і мельнікоўцаў (АУН (м)). Яшчэ адным фронтам барацьбы была вайна з польскай Арміяй Краёвай. Пасьля прыходу савецкай улады УПА супрацьстаяла і савецкім войскам, пакуль не была канчаткова зьліквідавана ў сярэдзіне 1950-х гадоў[4], хаця фармальна арганізацыя спыніла сваю дзейнасьць 3 верасьня 1949 году[5].
Вядомымі зьяўляюцца акцыі УПА, накіраваныя супраць мірнага насельніцтва, найперш супраць палякаў, габрэяў і ўкраінцаў, якія не сымпатызавалі УПА, савецкіх грамадзянаў, якія апынуліся тут падчас прыйсьця Савецкай улады ў 1939, і супраць зьмяшаных сем’яў. На іх УПА арганізоўвала напады, якія выражаліся ў масавых забойствах, выгнаньнях і рабаваньні маёмасьці цывільнага насельніцтва[2][6][7].