Biglaan na pagbago kan klima
From Wikipedia, the free encyclopedia
An biglaan na pagbago kan klima nangyayari kun an sistema nin klima nagpipirit na maglipat sa bagong estado kan klima base sa balanseng enerhiya kan sistema nin klima, asin na mas marikas sa pagbabago kawsa kan mga panluwas na elemento.[1]Kabali sa nainot na mga pangyayari an pagtapos kan Carboniferous Rainforest Collapse,[2] Younger Dryas[3], an mga Dansgaard-Oeschger events, Heinrich events asin posible man an Paleocene–Eocene Thermal Maximum.[4]An termino ginagamit man sa konteksto sa pag-init sa bilog na globo tanganing iladawan an biglang pagbabago sa klima na risang - risa sa paglihis nin panahon.[5]
An mga panahon nin mga pangyayari na ilinadawan na 'bigla-bigla' pwedeng magkaiba-iba. An mga pagbabago sa klima kan Greenland naitala sa mga huring aldaw kan Younger Dryas, ini sukol sa mga tahaw kan yelo, nagkaigwa nin biglaang pag-imbong na+10 °C(+18 °F) sa laog kan pirang taon sana.[6] An iba pang biglang pagbabago iyo an +4 °C(+7.2 °F) sa Greenland 11,270 taon na an nakaagi[7] o an biglang +6 °C (11 °F) pag-imbong 22,000 na taon na an nakaagi sa Antartica.[8] Sa kabaliktaran, an Paleocene-Eocene termal maximum sinasabing biglaang nagpuon saen man sa pagitan nin pirang dekada asin nagkapirang ribong taon. An mga modelong proyekto manungod sa sistema kan kinaban nagpapasairarom sa greenhouse gas emissions mas amay pa sa 2047, an temperatura kan kinaban posibleng mawara sa range of variability sa huring 150 taon, na maaapektuhan an 3 bilyon katawo asin kadaklan sa mga lugar na may mga maray na klaseng espesye sa kinaban[9]