Israyil
From Wikipedia, the free encyclopedia
Israyil —( kastilla aru: Isrsel Estado de Israel) uñt'atawa (Iwriyu aru; Plantilla:Hebreo <i id="mwDQ">Medinat Yisra'el</i>, AFI: [mediˈnat jisʁaˈʔel]; Plantilla:Lang-ar, AFI: [dawlat ʔisraːˈʔiːl])— khaysa mar Mediterráneo quta lakjan utt'asitawa. Añayarux Líbano markampiw qurpasi, Siria ukhamarak Jordania ukampirakiw intijalsurux qurpasi, ukhamarak Palestina Cisjordania intijalantatuqiruxa Franja de Gaza, ukatsti Egipto uka markampiw aynach intijalanta tuqiruxa, golfo de Aqaba ukaw aynachawjanki, ukhamarak mar Rojo ukampi. 9 millun jaqinakaw uka markan qamapxaraki, jilawirix juriyunakapxiwa-judíos, Juriyunakax aka markanakrak markjam qamapxi.[12] Ukhamarak aka markax árabes musulmanes, cristianos, drusos ukatx samaritanos, jupanakaw qamapxaraki. Aka markan kapitalapax Jerusalén jach'a markawa; taqi alakipañ jach'a utanakas Tel Aviv-Yafo uka markankiwa ukatxa jichhapach lurañ yänakax Haifa uka markankarakiwa.
| |||||
Llaqta taki: Plantilla:Hebreo Hatikva (en español: «La Esperanza») | |||||
Nayriri marka • Jaqinaka • Tinkurachina siwikuna |
JerusalénPlantilla:Ref de ficha (reconocimiento limitado)[1][2][3] 747 600 (2007) 31°46′N 35°13′E | ||||
Tukri simi | Hebreo[4] El árabe tiene un estatus especial[4] | ||||
Mallkuchawi | República parlamentaria[5] | ||||
Pulitika | |||||
Independencia • Inicio del Mandato • Resolución ONU • Declaración |
del Mandato británico de la Sociedad de Naciones 25 de abril de 1920 29 de noviembre de 1947 14 de mayo de 1948 | ||||
Jach'a marka uraqi • Llapan hallka k'iti k'anchar • % umanaka Qurpanaka Ch'allanaka |
Ñiqi: 151º 22 145Plantilla:Ref de ficha km² 2 1006 km 273 km | ||||
Jaqinaka • Taqpacha • T'iqisqa kay |
Ñiqi: 96º 8 919 350 [6] 392 hab./km² | ||||
PIB - Llaqta ukhu hayt'u (PPA) • Taqpacha (2018) • PIB, llapan runap |
Ñiqi: 54º US$ 334 328 millones[7] US$ 37 673[7] | ||||
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2017) | Plantilla:Estable 0,903[8] (22º) – Muy alto | ||||
Kañina | Nuevo shéquel (₪, ILS ) | ||||
Jaqi markan sutipa | israelí [9] | ||||
Pacha suyu • en verano |
EET (UTC +2) EEST (UTC +3) | ||||
Internet chimpu | .il | ||||
Tiliphunu chimpu | +972 | ||||
Radyu chimpu | 4XA-4XZ, 4ZA-4ZZ | ||||
Antanka chimpu | 4X | ||||
Mama llaqta antawa chimpu | IL | ||||
ISO chimpu | 376 / ISR / IL | ||||
Miembro de: BIS, BSEC(observador), CERN (observador), BERD, FAO, IADB, IAEA, BIRF, OACI, CPI (signatario), ICRM, AIF, FIDA, CFI, FICR, OIT, FMI, OMI, IMSO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, COE (observador), ITUC, OMGI, OEA (observador), OPCW (signatario), OSCE (socio), PCA, SECI (observador), ONU, UNCTAD, Unesco, UNHCR, UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, OMS, OMPI, OMM, OMC[5] | |||||
1 Israel considera a Jerusalén su capital oficial y reclama soberanía sobre toda la ciudad. La ANP reclama Jerusalén Este para su futura capital.[10][11] Véase «Estatus de Jerusalén». |