নাৰী সবলীকৰণ
মহিলা আৰু ছোৱালীক মুক্তভাৱে কাম কৰিবলৈ আৰু সমাজৰ সমান সদস্য হ’বলৈ নিজৰ অধিকাৰ প্ৰয়োগ কৰাৰ ক্ষম / From Wikipedia, the free encyclopedia
নাৰী সবলীকৰণ (ইংৰাজী: Women's empowerment) হ'ল নাৰী ক্ষমতায়নৰ প্ৰক্ৰিয়া।[1][2] সবলীকৰণক বিভিন্ন উপায়ত সংজ্ঞায়িত কৰিব পৰা যায়, কিন্তু, নাৰীৰ সবলীকৰণৰ কথা কওতে ক্ষমতায়নৰ অৰ্থ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ বাহিৰৰ মানুহ (মহিলাসকল) ইয়াক গ্ৰহণ কৰা আৰু তেওঁলোকক অনুমতি দিয়া। "এইটো ৰাজনৈতিক গাঁথনি আৰু আনুষ্ঠানিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত আৰু অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰত এটা আয় উপাৰ্জনৰ দক্ষতাৰ ওপৰত জোৰ দিয়া হয়, যিটো অৰ্থনৈতিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত অংশগ্ৰহণক সক্ষম কৰে। "[3] সবলীকৰণ হ'ল এটা প্ৰক্ৰিয়া যিটো ব্যক্তিৰ নিজৰ জীৱন, সমাজ আৰু নিজৰ সম্প্ৰদায়ত ক্ষমতা সৃষ্টি কৰে। মানুহ ক্ষমতাবান হয় যেতিয়া তেওঁলোকৰ শিক্ষা, পেচা আৰু জীৱনযাত্ৰাৰ নিচিনা সীমাবদ্ধতা আৰু সেই সীমাবদ্ধতা আঁতৰাই তেওঁলোকৰ উপলব্ধ সুযোগসমূহ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। নিজৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ অধিকাৰ বোধ কৰাৰ ক্ষমতায়নৰ এটা ধাৰণা সৃষ্টি হয়। সবলীকৰণত শিক্ষাৰ মাধ্যমত নাৰীৰ সন্মান বঢ়াবলৈ, সচেতনতা বৃদ্ধি, সাক্ষৰতা আৰু প্ৰশিক্ষণৰ ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত হৈ আছে। নাৰী সবলীকৰণত নাৰীসকলোক সমাজত বিভিন্ন সমস্যাৰ মাজেৰে জীৱন নিৰ্ধাৰণমূলক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ সুযোগ দিয়া।[4]
বিকল্পভাৱে, এয়া নাৰী সকলৰ বাবে লিঙ্গ ভূমিকা আকৌ সংজ্ঞায়িত কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া যিটো তেওঁলোকৰ পৰিচিত বিকল্পসমূহৰ মাজত বাছি লোৱাৰ ক্ষমতা লাভ কৰাৰ অনুমতি দিয়ে, তেওঁলোকক এই ধৰণৰ ক্ষমতাৰ পৰা সীমাবদ্ধ কৰা হৈছে।[1] নাৰী সবলীকৰণৰ সংজ্ঞায়িত কৰিবলৈ ভালেমান নীতি আছে, যেনে: সবলীকৰণৰ বাবে তেওঁলোকক নিশ্চই প্ৰতিদানৰ অৱস্থানৰ পৰা আহিব লাগিব। উদাহৰণস্বৰূপ এজন ষ্ট্ৰিপাৰ টকা পোৱাৰ বাবে তেওঁৰ সাজপাৰসমূহ এৰি নিদিয়ে আৰু এতিয়া সম্মানিত সংস্থাৰ অভ্যৰ্থনাবিদ। সবলীকৰণ আত্ম সম্মানৰ পৰা উদ্ভৱ হয়। তদুপৰি, এজনক সঁচাই বাহ্যিক পক্ষৰ দ্বাৰা তেওঁলোকৰ দিয়া হোৱাতকৈ তেওঁলোকৰ সবলীকৰণ অৰ্জন কৰিব লাগিব। বেলেগ গৱেষণাত পোৱা গৈছে যে সবলীকৰণৰ সংজ্ঞাবোৰ তেওঁলোকৰ জীৱনত গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ক্ষমতা ৰাখে এনে ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ ওপৰত হেঁচা প্ৰয়োগ কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তোলে। অৱশেষত, সবলীকৰণ বা ক্ষমতায়ন আদি যুগৰ তুলনাত বেলেগৰ তুলনা; গতিকে, সবলীকৰণ এটা প্ৰক্ৰিয়া, কোনো বস্তু নহয়।[2]
নাৰী সবলীকৰণ উন্নয়ন আৰু অৰ্থনীতিত আলোচনাৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় হৈ থিয় দিছে। এইটো নিৰ্দিষ্ট ৰাজনৈতিক বা সামাজিক প্ৰেক্ষাপটত অন্যান্য তুচ্ছ লিঙ্গ সম্পৰ্কিত পদ্ধতিৰ ফালেও ইঙ্গিত কৰিব পাৰে।
নাৰীসকলোৰ অৰ্থনৈতিক সবলীকৰণ নাৰীসকলোৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ অধিকাৰ ভোগ কৰাৰ ক্ষমতা আৰু সম্পদ, আয় আৰু তেওঁলোকৰ নিজস্ব সময়ৰ পৰা উপকাৰ লাভ কৰাৰ লগতে সমস্যা পৰিচালনা আৰু তেওঁলোকৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থান তথা সুস্থতাৰ উন্নতি কৰাৰ ক্ষমতাক বুজায়।[5]
বিনিময়যোগ্য হিচাপে প্ৰায়খিনি ব্যৱহাৰ কৰা হলেও, লিংগ সবলীকৰণ আৰু অধিক বিস্তৃত ধাৰণাটো যিকোনো লিংগ মানুহক বুজায়, ভূমিকা হিচাপে জৈৱিক আৰু লিংগৰ মাজত পাৰ্থক্য যুক্ত কৰে।
নাৰী সবলীকৰণৰ ধাৰণা গ্ৰহণ কৰিলে এনে কাৰ্য্যসূচি আৰু নীতি বাস্তবায়নৰ ফলত গোটেই দেশ, ব্যৱসায়, সম্প্ৰদায় আৰু গোষ্ঠী উপকৃত হব পাৰিব।[6] নাৰী সবলীকৰণ এখন সমাজৰ বিকাশৰ প্ৰয়োজনীয়তা, কাৰণ এইটো উন্নয়নৰ বাবে উপলব্ধ মানৱসম্পদৰ গুণমান আৰু পৰিমাণ উভয়ত বঢ়াই তোলে।[7] সবলীকৰণ হিউমেন ৰাইটচ এণ্ড ডেভলপমেণ্টক সম্বোধন কৰাৰ সময়ত অন্যতম প্ৰধান পদ্ধতিগত উদ্বেগ।
দেশৰ বহনক্ষম উন্নয়ন নিশ্চিত কৰিবলৈ আমাৰ সমাজৰ বাবে নাৰী সবলীকৰণ আৰু লিংগ সমতা অৰ্জন কৰা অতকৈ প্ৰয়োজন। বহু বিশ্বনেতা আৰু পণ্ডিতসকলোৰ যুক্তি আছিল যে লিংগ সমতা আৰু নাৰী সবলীকৰণ নোহোৱাকৈ বহনক্ষম উন্নয়ন অসম্ভব।[4] বহনক্ষম উন্নয়ন পৰিৱেশ সংৰক্ষণ, সামাজিক তথা অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন গ্ৰহণ কৰে,[8] আৰু নাৰী সবলীকৰণ নোহোৱা মহিলাহঁত পুৰুষৰ নিচিনা উন্নয়নৰ প্ৰক্ৰিয়াত সমান গুৰুত্ব বোধ নকৰিব। ইয়াক বহুলভাবে বিশ্বাস কৰা হয় যে, নাৰী তথা পুৰুষ উভয়ৰ সম্পূৰ্ণ অংশগ্ৰহণ বিকাশৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ। কেৱল পুৰষসকলোৰ অংশগ্ৰহণক স্বীকৃতিত বহনক্ষম উন্নয়নৰ পক্ষত উপকাৰী নহব। নাৰী আৰু বিকাশৰ প্ৰসঙ্গত, সবলীকৰণৰ ক্ষেত্ৰত নিশ্চই নাৰীসকলোৰ অধিক পছন্দ কৰিব লাগিব।[9] লিংগ সামতা আৰু সবলীকৰণ নাথাকিলে দেশত ন্যায়বিচাৰ হব নোৱাৰে আৰু সামাজিক পৰিবৰ্তন নঘটে। গতিকে, পণ্ডিতসকল সম্মত যে, নাৰী সবলীকৰণ বিকাশত এখন বিশাল ভূমিকা পালন কৰে আৰু এইটো বিকাশৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান। উন্নয়নত নাৰীসকলোৰ সমান অন্তৰ্ভুক্তি নকৰিলে নাৰীসকলে দেশৰ উন্নয়নত সুবিধা কৰিবলৈ বা অবদান ৰাখিব নোৱাৰিব।