ნაპოლეონ ბონაპარტი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ნაპოლეონ ბონაპარტი (ფრანგ. Napoleon Bonaparte; დ. 15 მარაშინათუთა, 1769, აიაჩო, კორსიკა − ღ. 5 მესი, 1821, წიმინდე ელენეშ კოკი) — საფრანგეთიშ ოურდუმე დო პოლიტიკური ლიდერი, ნამუსუთ შანულამი აბანი უკინებჷ ევროპაშ ისტორიას. რდჷ საფრანგეთიშ რევოლუციაშ გენერალი დო საფრანგეთიშ მადუდალე, მუჭოთ საფრანგეთიშ კონსულატიშ პრემიერ-კონსული 1799-1804 წანეფც დო უკულნეშის მუჭოთ „ფრანგეფიშ იმპერატორი“ 1804-1815 წანეფც, იტალიაშ მაფა ნაპოლეონ I-იშ ჯოხოთ 1805-1814 წანეფც დო რაინიშ რსხუშ პროტექტორი 1806-1814 წანეფც.
ნაპოლეონ I | |
---|---|
Napoléon I | |
ნაპოლეონი მუში კაბინეტის. ავტ. ჟაკ-ლუი დავიდი (1812) | |
საფრანგეთიშ იმპერატორი | |
მართ. დაჭყაფუ: | 20 მელახი 1804, 1 მელახი 1815 |
მართ. დათებუ: | 6 პირელი 1814, 22 მანგი 1815 |
კორონაცია: | 2 ქირსეთუთა 1804, ნოტრ-დამი |
შხვა ჯოხდვალეფი: | იტალიაშ მაფა რაინიშ რსხუშ პროტექტორი შვეიცარიაშ მედიატორი |
წჷმოხონეფი: | ლუი XVI |
მონძე: | 1. ლუი XVIII (დე ფაქტო), 2. ნაპოლეონ II (დე იურე) |
დაბ თარიღი: | 1769 |
დაბ აბანი: | აიაჩო |
ღურაშ თარიღი: | 1821 |
ღურაშ აბანი: | წიმინდე ელენეშ კოკი |
ალმასქუ: | 1. ჟოზეფინა ბოარნე, 2. მარია ლუიზა ავსტრიალი |
სქუალეფი: | ნაპოლეონ II |
დინასტია: | ბონაპარტეფიშ დინასტია |
მუმა: | კარლო ბონაპარტ |
დიდა: | ლეტიცია რამოლინო |
დებადჷ კორსიკას, გურაფულენდ საფრანგეთის, მუჭოთ არტილერიაშ ოფიცერი. პოპულარობა მიშჷ საფრანგეთიშ რევოლუციაშ ბორჯის, მუჟამცჷთ წჷმოძინელო უხემანჯღვერჷ ოსაჯური ოპერაციეფს არყაფილეფიშ მეხჷ. 1799 წანას ნაპოლეონქ მიოჭირინუ საფრანგეთიშ მაართა კუნსულობას დო ხუთი წანაშ უკული გინირთჷ საფრანგეთიშ მაართა იმპერატორო.
1812 წანას, ნაპოლეონიშით რუსეთიშ კამპანიაქ ქენანთხჷ. 1813 წანაშ გჷმათუთას, ლაიფციგწკჷმა ანტიფრანგული კოალიციაქ ნაპოლეონიშ ჯარეფი დამარცხჷ, მუსუთ მაჸუნუ ნაპოლეონიშ მაართა გინორინაქ 1814 წანაშ პირელც. თიქ გინოხორაფილქ იჸუ სქირონაშქა ზუღაშ ჭიჭე კოკი ელბაშა. 1815 წანაშ მელახის თიქ დირთჷ საფრანგეთშა დო კჷნე ქჷმიშუ კონტროლი ხეშულობაშა, მორო თიქ უკვე ხეშულობა ხვალე ოში დღას ესქილიდუ. 1815 წანაშ 18 მანგის ვატერლოოწკჷმა თიქ საბოლოოთ დემარცხჷ (ქოძირით ვატერლოოშ ლჷმა) დო გინოხორაფილქ იჸუ ატლანტიკიშ ოკიანეშ ობჟათეშ შორიშიანი წიმინდე ელენეშ კოკიშა, სოდეთ თინაქ ამშვი წანაშ უკული, 1821 წანაშ 5 მესის, დოღურჷ.