Thái ấp
hình thức nắm giữ tài sản, quyền lực do lãnh chúa cấp cho chư hầu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Thái ấp (tiếng La Tinh: feudum; tiếng Trung giản thể: 領地; tiếng Đức: Lehnswesen; tiếng Pháp: Fief; tiếng Anh: Fief; tiếng Tây Ban Nha: Feudo), còn gọi là phong ấp, thực ấp, lãnh địa, phong địa hay đất phong, là những thuật ngữ tương đương dùng để chỉ những vùng đất được quân chủ ban phong cho các lãnh chúa chư hầu nhằm đổi lấy cam kết trung thành và phục vụ. Quyền cai quản thái ấp có thể được thừa kế hoặc mở rộng thông qua ban thưởng, hôn nhân. Các lợi ích từ thái ấp có thể là quyền cai trị trực tiếp lãnh địa, thu thuế, các lợi tức từ các quyền khai thác như săn bắn hoặc đánh cá, độc quyền trong thương mại và các trang trại cho thuê.[1]
Mô hình phong địa (封地) xuất hiện đầu tiên tại Trung Quốc vào cuối thế kỷ XI TrCN, sau khi Chu Vũ vương diệt nhà Thương và thiết lập chế độ phong kiến, phân phong các lãnh địa cho nhiều tông thất, công thần làm phên dậu cho Chu thiên tử. Kể từ thời nhà Tần, Trung Quốc dần chuyển sang chế độ tập quyền, mô hình phong địa mất dần địa vị chính trị và tầm ảnh hưởng mặc dù vẫn tồn tại cho đến khi chế độ phong kiến sụp đổ hoàn toàn ở Trung Quốc vào đầu thế kỷ XX
Ở châu Âu, mô hình lãnh địa thái ấp (/fiːf/; tiếng La Tinh: feudum; tiếng Anh: Fief; tiếng Đức: Lehen) xuất hiện muộn hơn, được cho là cùng lúc với sự hình thành của Đế quốc La Mã Thần thánh. Nó là nền tảng trung tâm của chế độ phong kiến châu Âu trong suốt 1.000 năm cho đến khi Đế quốc La Mã Thần thánh tan rã và hình thành các cường quốc quân chủ chuyên chế ở châu Âu.