Tiểu bộ Khỉ mũi hẹp
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tiểu bộ Khỉ mũi hẹp (danh pháp khoa học: Catarrhini) là một tiểu bộ trong cận bộ Simiiformes của bộ Linh trưởng (Primates), cũng là một trong ba đơn vị phân chia chính của phân bộ Khỉ mũi đơn (Haplorrhini). Nó chứa các dạng khỉ Cựu thế giới (họ Cercopithecidae của siêu họ Cercopithecoidea) và các dạng khỉ dạng người (siêu họ Hominoidea). Nhóm thứ hai này được chia tiếp thành khỉ dạng người loại nhỏ (họ Hylobatidae, chứa các loài vượn); và khỉ dạng người loại lớn (họ Hominidae, bao gồm trong đó đười ươi, gôrila, tinh tinh và người). Các nguồn tham khảo cũ miêu tả các loài người và họ hàng/tổ tiên gần nhất đã tuyệt chủng của chúng vào trong họ của chính chúng (Hominidae sensu stricto) và đặt các loài khỉ dạng người loại lớn còn lại vào trong họ Pongidae.
Tiểu bộ Khỉ mũi hẹp | |
---|---|
Thời điểm hóa thạch: Hậu Eocen – hiện nay | |
Đười ươi Sumatra (Pongo abelii) | |
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Animalia |
Ngành (phylum) | Chordata |
Lớp (class) | Mammalia |
Bộ (ordo) | Primates |
Phân bộ (subordo) | Haplorrhini |
Phân thứ bộ (infraordo) | Simiiformes |
Tiểu bộ (parvordo) | Catarrhini É. Geoffroy, 1812 |
Các họ | |
Hai đơn vị phân chia chính còn lại của phân bộ Haplorrhini là:
- Khỉ mắt kính nguyên thủy (họ Tarsidae của cận bộ Tarsiiformes), trước đây được phân loại trong phạm vi phân bộ Khỉ mũi cong (Strepsirrhini), sinh sống trên các đảo thuộc Đông Nam Á.
- Tiểu bộ Platyrrhini (khỉ mũi tẹt) cùng cận bộ Simiiformes (gồm 4 họ khỉ Tân thế giới), sinh sống ở Trung và Nam Mỹ.
Catarrhini (từ tiếng Hy Lạp cổ kata- nghĩa là "xuống, dưới" và rhin- nghĩa là "mũi") có nghĩa là mũi hẹp, và thuật ngữ này miêu tả các lỗ mũi hẹp, nhòm xuống của chúng. Không giống như Platyrrhini, nói chung chúng là các động vật kiếm ăn ban ngày và đuôi của chúng (nếu chúng có) thuộc loại không thể cầm nắm (nghĩa là chúng không thể dùng đuôi để quấn vào điểm tựa).[1] Chúng có các móng tay bẹt.
Công thức bộ răng của chúng là
2.1.2.3 |
2.1.2.3 |
Phần lớn các loài thể hiện dị hình giới tính đáng kể và không tạo ra liên kết cặp đôi vững chắc. Phần lớn, nhưng không phải tất cả, các loài sinh sống thành các nhóm tập thể. Tất cả chúng đều là bản địa của châu Phi và châu Á.