AQSh kinosi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Asosan yirik kinostudiyalardan (Hollivud nomi bilan ham tanilgan) va baʼzi mustaqil filmlardan tashkil topgan Amerika Qoʻshma Shtatlari kinosi 20-asr boshidan beri jahon kino sanoatiga katta taʼsir koʻrsatdi. Amerika kinosining dominant uslubi 1913 yildan 1969 yilgacha rivojlangan klassik Hollivud kinosi boʻlib, hozirgi kungacha u yerda suratga olingan koʻpgina filmlar oʻziga xosdir boʻlib kelmoqda. Fransuzlar Ogyust va Lui Lumier odatda zamonaviy kinoning paydo boʻlishi bilan taʼminlangan boʻlsa-da,[1] Amerika kinosi tez orada rivojlanayotgan sanoatda dominant kuchga aylandi. U har yili oʻrtacha 600 dan ortiq ingliz tilidagi filmlar chiqargan holatda bilan Hindiston va Xitoydan keyin har qanday milliy kino filmlari soni boʻyicha uchinchi oʻrinni egalladi.[2] Birlashgan Qirollik, Kanada, Avstraliya va Yangi Zelandiya milliy kinoteatrlari ham xuddi shu tilda filmlar ishlab chiqarishsada, ular Hollivud tizimining bir qismi emas. Yaʼni, Hollivud ham transmilliy kino hisoblanadi[3] va baʼzi nomlarning koʻp tilli versiyalarini ishlab chiqargan, koʻpincha ispan yoki fransuz tillarida. Zamonaviy Hollivud koʻpincha ishlab chiqarishni Kanada, Avstraliya va Yangi Zelandiya kabi davlatlariga yetkazib beradi.
Bu maqola avtomat tarjima qilingan yoki mashina tarjimasi tayinli oʻzgartirishsiz chop etilgani eʼtirof etilmoqda. Tarjimani tekshirib chiqish hamda maqoladagi mazmuniy va uslubiy xatolarini tuzatish kerak. Siz maqolani tuzatishga koʻmaklashishingiz mumkin. (Shuningdek, tarjima boʻyicha tavsiyalar bilan tanishib chiqishingiz mumkin.) DIQQAT! BU OGOHLANTIRISHNI OʻZBOSHIMCHALIK BILAN OLIB TASHLAMANG! Maqolaning originali koʻrsatilinmagan. (2023-06) |
Hollivud eng qadimgi kino sanoati hisoblanadi, yaʼni eng qadimgi kinostudiyalar va ishlab chiqarish kompaniyalari paydo boʻlgan joydir. Bu kinoning turli janrlari, jumladan, komediya, drama, jang, musiqiy, romantik, dahshat, ilmiy fantastika va urush eposining va hkzlar vatani boʻlib kelgan va shu bilan birga, boshqa milliy kino sanoati uchun namunadir..
1878 yilda Eadvard Muybrij fotografiyaning harakatni suratga olish kuchini namoyish etdi. 1894 yilda Nyu-Yorkda Tomas Edisonning kinetoskopidan foydalangan holda dunyodagi birinchi tijorat kino koʻrgazmasi boʻladi va keyingi oʻn yilliklarda ovozsiz filmlar ishlab chiqarish ancha kengayish kuzatilinadi. Shundan soʻng koʻpgina studiyalar paydo boʻldi va Kaliforniyaga koʻchib oʻtdi va filmlar va ular aytgan hikoyalar ancha uzoqlashdi. Amerika Qoʻshma Shtatlari 1927 yilda dunyodagi birinchi sinxron ovozli musiqiy film "Jazz qoʻshiqchisi" ni ishlab chiqardi va keyingi oʻn yilliklarda ovozli filmlar rivojlanishida yetakchi boʻldi. 20-asrning boshidan beri AQSh kino sanoati asosan Hollivud, Los-Anjeles, Kaliforniyadagi oʻttiz millik zonada va uning atrofida joylashgan. Rejissor DW Griffit film grammatikasini ishlab chiqishda markaziy rol oʻynadi. Orson Uellsning „ Fuqaro Keyn“ (1941) filmi tanqidchilar soʻrovlarida barcha davrlarning eng buyuk filmi sifatida tez-tez tilga olinib kelinadi.
Hollivudning yirik kinostudiyalari dunyodagi eng tijoriy jihatdan muvaffaqiyatli va eng koʻp chipta sotiladigan filmlarning asosiy manbai hisoblanadi.[4][5] Hollivudning eng koʻp daromad keltirgan filmlarining aksariyati AQShdan tashqarida boshqa joylarda suratga olingan filmlarga qaraganda koʻproq kassa daromadi va chiptalar sotilgan. Qoʻshma Shtatlar kino muhandisligi va texnologiyasi boʻyicha yetakchi kashshofdir.