Treblinka imha kampı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km (2,5 mil) güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir.[1] Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.[2]
Treblinka imha kampı | |
---|---|
Koordinatlar | 52°37′52″K 22°03′11″D |
Tanınma sebebi | Holokost |
İnşa eden | Nazi Almanyası |
İşleten | SS-Totenkopfverbände |
Komendant | Irmfried Eberl (11 Tem 1942 – 26 Ağus 1942)
Franz Stangl (1 Eyl1942 – Ağus 1943) Kurt Franz (Ağus 1943 – Kas 1943) |
Asıl kullanım sebebi | İmha kampı |
Gaz odası sayısı | 6 |
Mahkumlar | Yahudiler, Çingeneler |
Ölü | 700.000–900.000 |
Önemli mahkumlar | Janusz Korczak |
İnternet sitesi | https://muzeumtreblinka.eu/en/informacje/treblinka-ii/ |
Alman SS'ler tarafından, Almanlara hizmet etmek üzere Sovyet savaş esirleri arasından seçilen Trawniki muhafızlarının yardımıyla yönetilen kamp iki ayrı birimden oluşuyordu. Treblinka I, mahkûmların çakıl ocağında veya sulama alanında ve yakma çukurlarına yakıt sağlamak için odun kestikleri ormanda çalıştıkları bir zorunlu çalışma kampıydı. 1941 ve 1944 yılları arasında 20.000 mahkûmun yarısından fazlası kurşuna dizilerek, açlık, hastalık ve kötü muamele sonucu öldürüldü.[3]
İkinci kamp olan Treblinka II, Naziler tarafından örtülü olarak SS-Sonderkommando Treblinka olarak adlandırılan bir imha kampıydı. Varır varmaz öldürülmeyen az sayıda Yahudi erkek Sonderkommando'nun üyesi oldu ve bu kişilerin görevleri arasında kurbanların cesetlerini toplu mezarlara gömmek de vardı. Bu cesetler 1943'te mezardan çıkarıldı ve yeni kurbanların cesetleriyle birlikte büyük açık hava ateşlerinde yakıldı. Treblinka II'deki gaz verme operasyonları, Ağustos başında mahkûmların isyan etmesinin ardından Ekim 1943'te sona erdi. Birkaç Trawniki muhafızı öldürüldü ve 200 mahkûm kamptan kaçtı, yaklaşık yüz kişi sonraki takipten sağ kurtuldu.[4][5] Kamp 1943'ün sonlarında dağıtıldı. Bölgeye bekçi için bir çiftlik evi inşa edildi ve soykırımın kanıtlarını gizlemek amacıyla toprak sürüldü.[6]
Savaş sonrası Polonya Halk Cumhuriyeti'nde hükûmet kampın bulunduğu arazinin çoğunu satın aldı ve 1959 ile 1962 yılları arasında buraya büyük bir taş anıt inşa etti. 1964 yılında Treblinka, eski gaz odalarının bulunduğu yerde yapılan bir törenle Yahudi şehitliğinin ulusal anıtı inşa edildi. Aynı yıl Treblinka'da eski SS üyeleri tarafından işlenen suçlarla ilgili ilk Alman duruşmaları yapıldı. 1989'da Polonya'da komünizmin sona ermesinden sonra Treblinka'ya yurtdışından gelen ziyaretçi sayısı arttı. Kampta 2006 yılında bir sergi merkezi açıldı. Daha sonra genişletilerek Siedlce Bölge Müzesi'nin bir şubesi haline getirildi.[7]