Norveç hükümdarları listesi
Vikimedya liste maddesi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Norveç hükümdarları listesi 872'de başlamaktadır. Geleneksel olarak anlatıya göre bu tarihte Hafrsfjord Muharebesi yapılmış ve bu muharebede galip gelen İ. Harald Güzelsaçlı birkaç küçük Norveç krallıklarını babasının hükümdarlık yaptığı küçük devlete ilhak ederek tüm Norveç'i tek bir hükümdarlık içinde birleştirmiştir. Harald'in kral olduğu bu tek krallık sonradan "Norveç Krallığı" olarak bilinmeye başlanmıştır.
970'te I. Harald'in torunu Kral II. Harald hiç erkek çocuğu olmadan ölünce I. Harald'in kurduğu "Güzel Saçlılar (Hårfagreætta) ) Hanedanı" sona ermiştir. 10. yüzyıl ve 11. yüzyıl sonlarında kısa dönemlerde için Norveç'in Danimarka hükümdarları tarafından yönetilmesi harcınde, 14. yüzyıla kadar Norveç Krallığı yerli asıllı hanedanlar (ve II. Olaf, III. Harald ve Sverre gibi kral unvanını taşıyanlar) tarafından yönetilmiştir. 1130-1240'ta Norveç'te çıkan bir iç savaşta kendileri değişik hanedana ait olan ve kendilerinin Norveç hükümdarı olduklarını iddia eden birkaç hükümdar adayı aralarında rekabet ve çatışmalara girişmişlerdir. Bu iç savaş döneminde hükümdarlık iddiası ile ortaya çıkan bazı kişilerin meşru olan krallık iddiaları bulunmadığı kabul edilip bunlar gelensel olarak Norveç hükümdarları listelerinde ve bu listede ihtiva edilmemektedir.
1387'de Norveç, İsveç ve Danimarka Kalmar Birliği adını alan bir şahsi krallık birliği kuruldu. Kalmar Birliği'nde üç devlet ve üç ülke birbirinden ayrı olduğu kabul edilmekle beraber tek bir şahıs bu birliğin kralı olarak tahtta bulunmakta idi. 1523'te İsveç Kalmar Birliği'nden ayrıldı ve kendi hükümdarı İsveç'te hüküm sürmeye başladı. Fakat Danimarka hukumet yönetim kurumu politik bakımdan üstünluk kurup Norvec'in bir Danimarka yarı-bağımsız eyaleti olduğunu ilan ederek Danimarka hükümdarının tek bir hükümdar olarak şahsen Danimarka Kralı ve Norveç Kralı olduğu kabul edildi. 1450-1814 dönemindeki Norveç Kralları Oldenberg Hanedanı'ndan olup tek şahıs Kopenhag başkentinden hem Norveç Kralı ve hem de Danimarka Kralı olarak hükümdarlık yapmakta idi. Bu tek kral için "mutlak monarşi" idare sistemi 1660'ta yapılan kanunlla kabul edilmişti.[1]
1814'te Norveç siyasi bağımsızlık kazandı. Danimarka ve Norveç Kralı olarak hüküm sürmüş olan VI. Frederik tahttan feragat etti ve veliaht olan Christian Fredrick Norveç kralı da olarak tahta geçti. Fakat Norveç'teki politik merkezler Norveç'in meşrutî monarşi sistemi ile yönetildiği kabul ettiler ve Norveç Krallığı için meşrutiyet ilan edildi. Norveç yeni Norveç Krallığı kralı olarak İsveç Kralı olan XII. Karl'i seçti. Böylece Norveç ve İsveç şahsi krallık birliği olup ayrı ülkeler ve ayrı devlet olmakla beraber her iki krallığın hükümdarı da tek kişi oldu. İsveç ve Norveç kralı olan XII. Karl anayasanın kraldan daha üstün olduğunu içeren Norveç Anayasası'nı kabul etmesi ve uygulaması gerekti.[2]
Norveç için 1905'te yeni bir değişme oldu. Tek olarak Norveç Kralı ve İsveç Kralı olan II. Oscar 1905'te krallık tahtlarından feragat etmek zorunda kaldı. İsveç ile Norveç arasında bulunan şahsi krallık birliği ortadan kaldırıldı. Norveç Krallığı'na Oldenberg Hanedanı'ndan ve VIII. Frederik'in ikinci oğlu ve Danimarka veliahtı olan Prens Karl Danimarkalı bir referendum ile Norveç kralı olarak seçildi ve VII. Haakon ismi ile Norveç Krallık tahtına geçti.
Günümüzde, 9. yüzyılda kurulmuş olan Norveç Krallığı 1,100 yıldan daha eski tarihi ile Avrupa'da bulunan krallıklardan en eskisidir. 1991'den beri Norveç Krallığı tahtında kral olarak bulunan V. Harald 64. hükümdardır.[3]