Noel Ayaklanması
From Wikipedia, the free encyclopedia
Noel Ayaklanması (Sırpça: Божићни устанак, Božićni ustanak) veya bilinen adıyla Noel İsyanı (Sırpça: Божићна побуна, Božićna pobuna) Ocak 1919'un başlarında Karadağlı Yeşiller tarafından yönetilen Karadağ'da başarısız bir ayaklanmaydı. Ayaklanmanın askeri lideri Krsto Popović ve siyasi lideri Jovan Plamenac'tı.
Noel Ayaklanması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Dünya Savaşı'nın ardından ve Yugoslavya'nın kurulması | |||||||
1919 tarihli haftalık İtalyan La Tribuna Illustrata dergisinin kapağı "Sırp egemenliğine karşı Karadağ" (İtalyanca: Il Montenegro contro la dominazione serba) | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Karadağlı Yeşiller İtalya |
Karadağlı Beyazlar Yugoslavya Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Krsto Popović Jovan Plamenac |
Marko Daković Andrija Radović | ||||||
Güçler | |||||||
Tahminler 1.500[1] ila 5.000[2] arasında değişiyor | Tahminler 500[3] ila 4,000[4] arasında değişiyor | ||||||
Kayıplar | |||||||
98 ölü ve yaralı | 30 ölü[5] |
Ayaklanmanın katalizörü, genellikle Podgorica Meclisi olarak bilinen Karadağ'daki tartışmalı Sırp Halkı Büyük Millet Meclisinin kararıydı. Meclis, Karadağ Krallığını, kısa bir süre sonra Yugoslavya Krallığı olacak Sırbistan Krallığı ile doğrudan birleştirmeye karar verdi. Şüpheli bir aday seçme sürecinin ardından, Karadağ devletini korumayı ve konfederal bir Yugoslavya'da birleşmeyi savunan sendikacı Beyazlar, Yeşillerden sayıca daha fazlaydı.
Ayaklanma, Doğu Ortodoks Noeli'nin tarihi olan 7 Ocak 1919'da Cetinje'de doruğa ulaştı. Sırp Ordusu'nun desteğiyle sendikacılar isyancı Yeşilleri yendi. Ayaklanmanın ardından, tahttan indirilen Karadağ Kralı Nikola, birçok ev yıkıldığı için barış çağrısı yapmak zorunda kaldı. Ayaklanmanın bir sonucu olarak, ayaklanmanın suç ortağı olan bazı katılımcılar yargılandı ve hapse atıldı. Ayaklanmaya katılan diğer katılımcılar İtalya Krallığı'na kaçtılar, bu arada bazıları dağlara çekildi ve 1929'a kadar süren sürgünde Karadağ Ordusu bayrağı altında gerilla direnişini sürdürdü. En önemli gerilla milis lideri Savo Raspopović'ti.