Müslüman Rumlar
Etnik grup / From Wikipedia, the free encyclopedia
Müslüman Rumlar veya Müslüman Yunanlar (Yunanca: Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι Ellinofoni musulmani), Osmanlı döneminde İslam’ı kabul eden Rum kökenli bir halktır. Özellikle yeniçerilerin soyundan gelenler ve Yunan Makedonyası (Yunanca: Βαλαχάδες Vallahades), Girit, Kuzeydoğu Anadolu ve Pontus Alpleri (Rumca: Πόντιοι "Pontii" Podii) bölgesinde bulunan halk İslam’ı kabul etmiştir. Günümüzde çoğunlukla Türkiye’nin batı kısmında (özellikle İzmir, Bursa ve Edirne’de) ve kuzeydoğu kısmında (özellikle Trabzon, Gümüşhane, Artvin,Erzurum, Tokat[10] ve Kars’ta) bulunurlar. Ayrıca Yunanistan, Kıbrıs, Gürcistan, Lübnan ve Suriye'de de Müslüman Rum bulunur.
Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Toplam nüfus | |||||||||
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |||||||||
Türkiye | 1.350.000[kaynak belirtilmeli] | ||||||||
Yunanistan | 10.000[kaynak belirtilmeli] | ||||||||
Suriye | 7.000[9] | ||||||||
Lübnan | 7.000[9] | ||||||||
Diller | |||||||||
Din | |||||||||
İlgili etnik gruplar | |||||||||
Yunanlar |
Bu makale Yunanca metin içerir. Tarayıcınızda bu karakterlere uygun görüntüleme desteği bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular ve diğer semboller görebilirsiniz. |
Yunan kökenlerine ve dillerine rağmen Türkiye’de bu halk ya Türk ya da Laz olarak görülmektedir. Pek çok Rum, büyükleri ile Rumca konuşarak bu dilin lehçelerini çok iyi bir şekilde öğrenmişlerdir (Örneğin; Girit Rumcası, Pontus Rumcası). Ancak bu Rumlardan çok azı kendilerini Rum olarak tanımlar.[11] Bunun en önemli nedenleri Yunanların çoğunun Ortodoks Hristiyan olması ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Yunanların tarihî ve askerî bir tehdit olarak görülmesi sonucu onlara karşı uygulanan asimilasyon politikasıdır. Ayrıca Yunanistan’ın kurulduğu ilk dönemlerde Müslümanlar, Yunan dahi olsalar Yunan milletinin bir parçası olarak görülmemekteydi.[12] Osmanlı Dönemi’nin sonlarına doğru (özellikle 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı sonrası) pek çok Müslüman Rum, Yunanistan’dan Libya, Suriye ve Lübnan‘a göç etti. Hamidiye gibi yerleşim yerlerinde Müslüman Rumların çoğu halen Girit Rumcasını konuşmaktadır.[13] Müslüman Rumlar tarihsel olarak dilsel ve etnik mensupluklarına rağmen Ortodoks Hristiyanları Rum (Ελληνικος), Müslümanları ise Türk (Τούρκος) olarak saymıştır.[14]
Trakya'da mukim olanlar istisna bu Rumların çoğu Lozan Antlaşması sonucu nüfus mübadelesinde Türkiye'ye geçmişlerdi. Millet sisteminin oluşturduğu durum nedeniyle mübadelede önemli olan dil veya etnik mensupluk değil, dindi. Bu nedenle Yunanistan‘dan ayrılan tüm Müslümanlar dilsel ve etnik mensupluklarına rağmen “Türk” kabul edilirken Türkiye’den ayrılan tüm Hristiyanlar dilsel ve etnik mensupluklarına rağmen Hristiyan olmalarından dolayı “Rum“ kabul edildi.[15] Ancak Yunan Hükümeti Batı Trakya’daki Mesta Karasu Nehri‘nin doğusunda yaşayan Müslümanları (Pomaklar ve Batı Trakya Türkleri), Türk hükûmeti ise İstanbul’daki Rumlar’ı istisna olarak mübadeleye dahil etmedi.[16]
Müslüman Rumların günümüzde en çok yaşadığı ülke olan Türkiye’de; yaşadıkları bölgenin yerlisi olan ve Yunanistan veya Kıbrıs’tan göç etmiş pek çok Rum bulunur.[17]