Kamboçya Soykırımı
Kamboçya'da 1975 ve 1979 yılları arasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilmiş soykırım / From Wikipedia, the free encyclopedia
Kamboçya Soykırımı (Kmerce: របប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា), Kampuçya Komünist Partisi Genel Sekreteri Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya vatandaşlarına sistematik olarak zulmedilmesi ve öldürülmesidir. Pol Pot, Kamboçya'yı radikal bir şekilde tamamen kendine yeterli tarımsal sosyalist bir topluma doğru itti. Bu, 1975'ten 1979'a kadar 1,5 ila 2 milyon insanın ölümüyle sonuçlandı ki bu rakam Kamboçya'nın 1975'teki nüfusunun (yaklaşık 7,8 milyon) neredeyse dörtte biri kadardı.[1][2][3][4]
Asya'da Soğuk Savaş | |
Bölge | Demokratik Kampuçya |
---|---|
Tarih | 17 Nisan 1975 - 7 Ocak 1979 (3 yıl, 8 ay ve 20 gün) |
Hedef | Kamboçya'nın önceki askerî ve siyasi liderleri, iş dünyası liderleri, gazeteciler, öğrenciler, doktorlar, avukatlar, Budistler, Çamlar, Taylar, Müslümanlar, Çinli Kamboçyalılar, Hristiyan Kamboçyalılar, entelektüeller, Vietnamlı Kamboçyalılar |
Saldırı türü | Soykırım, sınıfkırım, politikırım, etnik temizlik, yargısız infaz, işkence, kıtlık, zorla çalıştırma, insan deneyleri, zorla kaybolma, tehcir, insanlığa karşı suçlar, komünist terörizm |
Ölü | 1,5 - 2 milyon[1] |
İşleyen | Kızıl Kmerler |
Sebep | Kmer aşırı milliyetçiliği, komünizm, tarım sosyalizmi, devlet ateizmi, antientelektüalizm, ırkçılık, zenofobi, Sıfır Yılı |
Pol Pot ve Kızıl Kmerler uzun zamandır Çin Komünist Partisi (ÇKP) ve onun başkanı Mao Zedong tarafından desteklenmekteydi;[lower-alpha 1] Kızıl Kmerlerin aldığı dış yardımın en az %90'ının Çin'den geldiği tahmin edilmektedir, buna sadece 1975 yılında faizsiz ekonomik ve askeri yardım olarak en az 1 milyar ABD doları dahildir.[10][11][12] Nisan 1975'te iktidarı ele geçirdikten sonra Kızıl Kmerler ülkeyi ultra-Maoizm politikaları üzerine kurulu ve Kültür Devrimi'nden etkilenmiş bir tarımsal sosyalist cumhuriyete dönüştürmek istediler.[lower-alpha 2] Pol Pot ve diğer Kızıl Kmer yetkilileri Haziran 1975'te Pekin'de Mao ile görüşerek onay ve tavsiye alırken, Politbüro Daimi Komitesi üyesi Zhang Chunqiao gibi üst düzey ÇKP yetkilileri de daha sonra yardım teklif etmek üzere Kamboçya'yı ziyaret ettiler.[lower-alpha 3] Kızıl Kmerler hedeflerine ulaşmak için şehirleri boşalttı ve Kamboçyalıları toplu infazların, zorla çalıştırmanın, fiziksel istismarın, yetersiz beslenmenin ve hastalıkların yaygın olduğu kırsal kesimdeki çalışma kamplarına taşınmaya zorladılar.[17][18] 1976 yılında Kızıl Kmerler ülkenin adını Demokratik Kampuçya olarak değiştirdiler.
Katliamlar, 1978 yılında Vietnam Ordusunun istilası ve Kızıl Kmer rejiminin devrilmesiyle sona erdi.[19] Ocak 1979'a kadar Kızıl Kmerlerin politikaları nedeniyle 200.000-300.000 Çinli Kamboçyalı, 90.000-500.000 Kamboçyalı Çam (çoğunluğu Müslüman)[20][21][21] ve 20.000 Vietnamlı Kamboçyalı olmak üzere 1,5 ila 2 milyon insan ölmüştü.[22][22] Kızıl Kmerlerin işlettiği 196 hapishaneden biri olan 21 numaralı Güvenlik Hapishanesinden 20.000 kişi geçti[3][23] ve sadece yedi yetişkin hayatta kaldı.[24] Mahkûmlar Ölüm Tarlaları'na götürüldü ve burada infaz edilerek (genellikle mermiden tasarruf etmek için kazmalarla)[25] toplu mezarlara gömüldü. Çocukların kaçırılması ve indokrine edilmesi yaygındı ve birçoğu zulüm yapmaya ikna edildi ya da zorlandı.[26] 2009 yılı itibarıyla Kamboçya Dokümantasyon Merkezi yaklaşık 1,3 milyon şüpheli infaz kurbanını içeren 23.745 toplu mezarın haritasını çıkarmıştır. Doğrudan infazın soykırımda ölenlerin %60'ını oluşturduğuna,[27] diğer kurbanların ise açlık, yorgunluk ya da hastalıktan öldüğüne inanılmaktadır.
Soykırım, birçoğu komşu Tayland'a ve daha az ölçüde Vietnam'a kaçan ikinci bir mülteci akınını tetikledi.[28] 2001 yılında Kamboçya hükûmeti, Kamboçya Soykırımı'ndan sorumlu Kızıl Kmer liderliğinin üyelerini yargılamak üzere Kızıl Kmer Mahkemesini kurdu. Yargılamalar 2009 yılında başladı[29] ve 2014 yılında Nuon Chea ve Khieu Samphan soykırım sırasında işlenen insanlığa karşı suçlar nedeniyle suçlu bulunarak ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.[30]