Dengeleme (uluslararası ilişkiler)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dengeleme kavramı, realist düşünce ekolünün en etkili teorisi olan ve çok devletli bir sistemde hegemonya oluşumunun ulaşılamaz olduğunu çünkü hegemonyanın diğer devletler tarafından bir tehdit olarak algılandığını ve bunun da potansiyel bir hegemona karşı dengeleme yapmalarına neden olduğunu varsayan güç dengesi teorisinden türemiştir.[1]
Dengeleme, belirli bir devletin veya devletler grubunun daha güçlü devletlere karşı olasılıkları eşitlemek yani güçlü devletlerin askeri avantajlarını daha zayıf olanlara karşı kullanmalarını daha zor ve dolayısıyla daha az olası hale getirmek için yaptıklarını kapsar.[2]
Güç dengesi teorisine göre, öncelikle hayatta kalma ve güvenlik içgüdüsüyle hareket eden devletler, potansiyel bir tehdit oluşturabilecek en güçlü ve yükselen devleti sınırlandırmak için askeri yeteneklerini ve sert güç mekanizmalarını geliştirecektir ve uygulayacaklardır.[3][4] Bu fikir, devletlerin baskın veya yükselene bir gücü dengelemek ve bu güç üzerinde daha fazla etki sahibi olmak için bir araya gelerek bir ittifak oluşturdukları dışsal dengelemenin aksine içsel dengeleme kavramını göstermektedir. Son yıllarda alanda çok konuşulan yumuşak dengeleme, devletlerin güçlü aktörleri nasıl dengelediğini gösteren yeni bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. En güçlü devleti kısıtlamak ve güç ve hakimiyet uygulamalarını engellemek için ekonomik ve diplomatik araçların kullanılmasını savunmaktadır.