Denüdasyon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Denüdasyon, suyun, buzun, rüzgarın ve dalgaların hareketleriyle dünya yüzeyinin aşınmasına neden olan süreçleri içerir, bu da yükseltilerde azalmaya ve yer şekillerinin, rölyefin şekillenmesine neden olur. Volkanlar, depremler ve plaka tektoniği gibi endojen (içsel) süreçler, kıtasal kabuğu yükseltir ve hava koşulları, erozyon ve kütle hareketi gibi eksojen (dışsal) süreçlere maruz bırakır.
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Yerküre’nin biçimlendirilmesi konusunda çok sayıda dış etmen ve süreç birlikte çalışır. Dış etmen ve süreçlerin toplam etkisi, Yerküre’ye ana biçimini veren iç süreçler kadar önemli olabilir. Hiçbir kayaç sonuna kadar ayrışmaya karşı direnemeyeceği gibi, hiçbir jeomorfolojik birim de aşınmadan kurtulamaz. Sonuç olarak, dorukların, yamaçların, vadilerin ve ovaların birleşimini, yerçekiminin, suyun, rüzgârın, dalga ve akıntıların ve buzun ortak çalışması belirler. Genel bir terim olarak denüdasyon, başlıca üç çeşit etkinliğin karşılıklı etkileşimleriyle gerçekleşir. Bunlar, çoğunlukla ayrışma (İng.: weathering), kütle hareketi (İng.: mass wasting) ve erozyon sırasıyla gerçekleşebilir. Tüm ayrışma malzemesinin nihai hedefi, erozyon yoluyla daha uzağa taşınmaktır.[1]