Cezerî
Cizreli mühendis, matematikçi ve polimat (1136–1206) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Cezerî (1136, Cizre - 1206) ya da tam künyesiyle İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî (Arapça: اسماعيل بن الرزاز الجزري; Kürtçe: Bedîûzeman Ebûl'îz Îsmaîlê Rezazê Cizirî), İslam'ın Altın Çağı döneminde çalışmalar yapan Cizreli Müslüman âlim, mucit ve mühendistir.[1][2][3][4][5][6][7][8][9] Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Cezerî'nin,[10] ünlü sanatçı Leonardo da Vinci'ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.[11]
Cezerî | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum adı | İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî |
Doğum | 1136 Cizre, Artuklu Beyliği |
Ölüm | 1206 (70 yaşında) ? |
Uyruk | Artuklu Beyliği Eyyubiler Devleti |
Alanı | Fizik, mekanik ve sibernetik |
Etkin yıllar | İslam'ın Altın Çağı 12. yüzyıl |
Ünlü yapıtları |
|
Sibernetik alanının en büyük dâhisi olarak kabul edilen, fizikçi, robot ve matris ustası Cezerî, Cizre'de doğup yine orada ölmüştür. Cizre ve Diyarbakır bölgesinde yaşamış olan ve dünya literatüründe de çok önemli bir yere sahip olan bu bilim insanı, yaklaşık 50 mekanik cihazı ve bunların nasıl inşa edileceğine dair talimatları tanımladı. Bunlar arasında daha çok ''filli su saati'' icadıyla tanınır.[12]