Avrupa tek pazarı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Avrupa tek pazarı, iç pazar veya ortak pazar, Avrupa Birliği'nin (AB) 27 üye ülkesinin yanı sıra - belirli istisnalar dışında - Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması aracılığıyla İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç'i ve Sektörel anlaşmalar aracılığıyla İsviçre’yi içeren tek pazar’dır.
Avrupa tek pazarı | |
---|---|
Kuruluş | 1 ocak 1993 |
Tür | Uluslararası örgütTek pazar |
Yasal statü | Ekonomik ortaklık |
Merkez | Avrupa Birliği |
Üyeler | AB devletleri 4 (AB‘ye dahil olmayan) EFTA devletleri |
Resmî diller | Avrupa Birliği dilleri |
Resmî site | www.imf.org |
Tek pazar, toplu olarak "dört serbestlik" olarak bilinen mallar’ın, sermayenin, hizmetlerin ve insanların serbest dolaşımını garanti altına almaya çalışır.[1][2][3][4] Bu, tüm AB üye devletleri’nin yasal olarak uymayı taahhüt ettiği ortak kurallar ve standartlar aracılığıyla sağlanır.
Birçok olası AB katılım adayının AB ile, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Sırbistan dahil olmak üzere, tek pazarın seçilmiş sektörlerine sınırlı katılıma izin veren istikrar ve ortaklık anlaşmaları vardır. Buna ek olarak, AB ile Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi (DCFTA) konusunda imzalanan üç ayrı anlaşma yoluyla, eski Sovyet ülkeleri Gürcistan, Moldova ve Ukrayna'ya da seçilen sektörlerde tek pazara sınırlı erişim verildi.[5]
Türkiye, Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği üyeliği aracılığıyla bazı malların serbest dolaşımına erişebilmektedir.[6] Birleşik Krallık, 31 Aralık 2020'de Avrupa tek pazarından ayrıldı. Birleşik Krallık Hükümeti ile Avrupa Komisyonu arasında, İrlanda adasında açık bir sınır sağlamak amacıyla Kuzey İrlanda'yı mallar için Avrupa tek pazarıyla uyumlu hale getirmek üzere bir anlaşmaya varıldı.[7]
Pazar, rekabeti, işgücü uzmanlaşmasını ve ölçek ekonomilerini artırmayı, malların ve üretim faktörleri’nin en değerli oldukları alana taşınmasına izin vererek böylece kaynakların tahsisinin verimliliğini artırmayı amaçlar. Aynı zamanda, üye devletlerin bir zamanlar ayrı olan ekonomilerinin AB çapında tek bir ekonomi içinde bütünleşmesi yoluyla ekonomik bütünleşmeyi yönlendirmeyi amaçlar.[8] Sorunsuz, tek pazar olarak iç pazarın yaratılması devam eden bir süreçtir ve hizmet sektörünün bütünleşmesinde hala eksiklikler vardır.[9] 2019 tahminine göre, tek pazar nedeniyle üye ülkelerin GSYİH'si, tarife ve tarife dışı kısıtlamaların yürürlükte olması durumuna göre ortalama yüzde 9 daha yüksektir.[10]