Afrika sanatı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Afrika sanatı, Afrikalılardan ve Afrika kıtasından köken alan modern ve tarihi tabloları, heykelleri, enstalasyonları ve diğer görsel kültürü tanımlar. Tanım ayrıca Afrika diasporalarının sanatını da içerebilir. Örneğin Afrikalı-Amerikalı, Karayipler veya Afrika geleneklerinden ilham alan Güney Amerika toplumlarındaki sanat için de bu tanım kullanılabilir. Bu çeşitliliğe rağmen Afrika kıtasından gelen görsel kültürün bütünlüğü düşünüldüğünde birleştirici sanatsal temalar mevcuttur.[1]
Çanak çömlek, metal işleri, heykel, mimari, tekstil sanatı ve elyaf sanatı, Afrika'da önemli görsel sanat biçimleridir ve Afrika sanat çalışmalarına dahil edilir. "Afrika sanatı" terimi, genellikle Akdeniz kıyısındaki Kuzey Afrika bölgelerinin sanatını içermez çünkü bu tür alanlar uzun süredir farklı geleneklerin bir parçası olmuştur. Bin yıldan fazla bir süredir bu tür alanların sanatı pek çok özel yerel özelliğe sahip olmasına rağmen, Berberi veya İslam sanatının bir parçasını oluşturmuştur.
Uzun bir Hıristiyan geleneğine sahip Etiyopya Sanatı, 20. yüzyıla kadar Geleneksel Afrika dininin (kuzeyde İslam) egemen olduğu Afrika'nın çoğundan farklıdır.[2] Afrika sanatı; tarih öncesi ve antik sanatı, Batı Afrika'nın İslam sanatını, Doğu Afrika'nın Hristiyan sanatını ve bu ve diğer bölgelerin geleneksel eserlerini içerir. Afrika heykellerinin çoğu tarihsel olarak birkaç yüzyıl öncesinden günümüze ulaşamayan ahşap ve diğer doğal malzemelerden yapılmıştır ancak bazı alanlarda nadir eski çanak çömlek ve metal figürler bulunabilir.[3] Deniz kabuğu boncukları ve boya izleri gibi en eski dekoratif nesnelerden bazıları Orta Taş Devri'ne tarihlenen Afrika'da keşfedilmiştir.[4][5][6] Maskeler, birçok insanın sanatında insan figürleriyle birlikte önemli unsurlardır ve genellikle oldukça stilize edilmiştir. Genellikle aynı köken bağlamında ve nesnenin kullanımına bağlı olarak değişen çok çeşitli stiller vardır ancak bölgesel eğilimler belirgindir. Heykel, Batı Afrika'da "Nijer ve Kongo nehirlerinin aktığı bölgelerde yerleşik çiftçi grupları" arasında en yaygın olanıdır.[7] Tanrıların doğrudan görüntüleri nispeten nadirdir ancak özellikle ritüel törenler için maskeler yapılırdı. 19. yüzyılın sonlarından bu yana Batı koleksiyonlarında artan miktarda Afrika sanatı görülmeye başlanmış ve bunların en güzel parçaları kolonizasyon tarihinin bir parçası olarak sergilenmektedir.
Afrika sanatı, soyut tasvire olan ilgilerinden ilham alan Avrupa Modernist sanatı[8] üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Avrupalı ve Amerikalı sanatçılar ve sanat tarihçileri tarafından görüldüğü şekliyle, "Afrika sanatı" kavramına atfedilen Afrika heykelinin bir takdiridir.[9]