Namibiýa
From Wikipedia, the free encyclopedia
Namibiýa, taýdan Namibiýa Respublikasy bolan Günorta Afrikanyň bir ýurdy. Onuň günbatar araçägi Atlantik ummanydyr; demirgazykda Zambiýa we Angola, gündogarda Botswana we günorta we gündogarda Günorta Afrika bilen gury ýer araçäklerini paýlaşýar. Zimbabwe bilen serhetleşmese-de, Zambezi derýasynyň 200 metrden hem az bölegi iki ýurdy bölýär. Namibiýa garaşsyzlyk söweşinden soň 1990-njy ýylyň 21-nji martynda Günorta Afrikadan garaşsyzlyk aldy. Paýtagty we iň uly şäheri Windhoek. Namibiýa Birleşen Milletler Guramasynyň (BMG), Günorta Afrika Ösüş Bileleşiginiň (SADC), Afrika Bileleşiginiň (AU) we Milletler Arkalaşygynyň agza döwletidir.
Afrikaans dili | Republiek van Namibië |
Nemes dili | Republik Namibia |
---|---|
Iňlis dili | Republic of Namibia |
Khoekhoegowab dili | Namibaiab Republiki dib |
Herero we Ovambo dilleri | Orepublika yaNamibia |
Kwangali dili | Republika zaNamibia |
Setswana dili | Rephaboliki ya Namibia |
Lozi dili | Namibia ye Lukuluhile |
(Baýdag) | (Gerb) |
Namibiýada Saharanyň günortasyndaky Afrikanyň iň gurak ýurdy bolmak bilen San, Damara we Nama halky irki döwürlerden bäri ýaşap gelýär. XIV asyrda Bantu giňelmeginiň bir bölegi hökmünde göçüp gelen Bantu halklary geldi. Şondan bäri ýurduň ilatynda iň ulusy Owambo bolan Bantu toparlary agdyklyk etdi; XIX asyryň ahyryndan bäri köplügi emele getirdi.
Namibiýada 2,6 million ilaty we durnukly köp partiýaly parlament demokratiýasy bar. Oba hojalygy, çopançylyk, syýahatçylyk we magdançylyk pudagy, şol sanda gymmat bahaly göwher, uran, altyn, kümüş we esasy metallar üçin magdan gazyp almak - ykdysadyýetiniň esasyny düzýär. Uly, gurak Namib çöli Namibiýanyň dünýäde iň gür ilatly ýurtlaryň birine öwrülmegine sebäp boldy.