ประเทศอาเซอร์ไบจาน
From Wikipedia, the free encyclopedia
อาเซอร์ไบจาน (อังกฤษ: Azerbaijan; อาเซอร์ไบจาน: Azərbaycan [ɑːzæɾbɑjˈdʒɑn]) หรือชื่อทางการว่า สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน (อังกฤษ: Republic of Azerbaijan; อาเซอร์ไบจาน: Azərbaycan Respublikası [ɑːzæɾbɑjˈdʒɑn ɾespublikɑˈsɯ]) เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ที่ชายแดนยุโรปตะวันออกกับเอเชียตะวันตก[9] ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของคอเคซัสใต้ และมีอาณาเขตทิศตะวันออกจรดทะเลแคสเปียน ทิศเหนือติดต่อกับสหพันธรัฐรัสเซีย ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดต่อกับจอร์เจีย ทิศตะวันตกติดต่อกับอาร์มีเนีย และทิศใต้ติดต่อกับอิหร่าน
สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน Azərbaycan Respublikası (อาเซอร์ไบจาน) | |
---|---|
ที่ตั้งของอาเซอร์ไบจาน (เขียว) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | บากู 40°23′43″N 49°52′56″E |
ภาษาราชการ | อาเซอร์ไบจาน[1] |
ภาษาชนกลุ่มน้อย | ดูรายชื่อเต็ม |
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2009[2]) |
|
ศาสนา | |
เดมะนิม | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว ระบบกึ่งประธานาธิบดี รัฐธรรมนูญ สาธารณรัฐ[4] |
• ประธานาธิบดี | อิลฮัม แอลีเยฟ |
• รองประธานาธิบดี | เมฮ์รีบาน แอลีเยวา |
• นายกรัฐมนตรี | แอลี แอแซดอฟ |
• ประธานรัฐสภา | ซาฮีแบ กาฟาโรวา |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภา |
ก่อตั้ง | |
• สาธารณรัฐประชาธิปไตย | 28 พฤษภาคม ค.ศ. 1918 |
28 เมษายน ค.ศ. 1920 | |
• เป็นเอกราชจากสหภาพโซเวียต |
|
• เป็นสมาชิกเครือรัฐเอกราช | 21 ธันวาคม ค.ศ. 1991 |
2 มีนาคม ค.ศ. 1992 | |
• ใช้งานรัฐธรรมนูญ | 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1995 |
พื้นที่ | |
• รวม | 86,600 ตารางกิโลเมตร (33,400 ตารางไมล์) (อันดับที่ 112) |
1.6 | |
ประชากร | |
• เมษายน ค.ศ. 2021 ประมาณ | 10,130,100[5] (อันดับที่ 90) |
115 ต่อตารางกิโลเมตร (297.8 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 99) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2019 (ประมาณ) |
• รวม | 189.050 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[6] |
• ต่อหัว | 18,793 ดอลลาร์สหรัฐ[6] |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2019 (ประมาณ) |
• รวม | 45.284 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[6] |
• ต่อหัว | 4,498 ดอลลาร์สหรัฐ[6] |
จีนี (ค.ศ. 2008) | 33.7[7] ปานกลาง |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019) | 0.756[8] สูง · อันดับที่ 88 |
สกุลเงิน | มานัต (₼) (AZN) |
เขตเวลา | UTC+4 (เวลาอาเซอร์ไบจาน) |
รูปแบบวันที่ | วว.ดด.ปปปป (ค.ศ.) |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | +994 |
โดเมนบนสุด | .az |
สาธารณรัฐประชาธิปไตยอาเซอร์ไบจานประกาศเป็นเอกราชจากสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซีย ใน ค.ศ. 1918 และกลายเป็นรัฐประชาธิปไตยแบบฆราวาสที่มีมุสลิมส่วนใหญ่แห่งแรก ซึ่งนำชื่อประเทศจากภูมิภาคที่อิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือด้วยเหตุผลทางการเมือง[10][11][12][13][14] ใน ค.ศ. 1922 ประเทศนี้ถูกรวมเข้ากับสหภาพโซเวียตในฐานะสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจาน[15][16]
สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจานในปัจจุบันประกาศเอกราชในวันที่ 30 สิงหาคม ค.ศ. 1991[17][18] ไม่นานก่อนการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปีเดียวกัน ในเดือนกันยายน ค.ศ. 1991 ภูมิภาคนากอร์โน-คาราบัคที่ส่วนใหญ่มีเชื้อชาติอาร์มีเนียแยกออกเป็นสาธารณรัฐอาร์ทซัค[19] ภูมิภาคและอำเภอรอบ ๆ 7 อำเภอ ได้รับการยอมรับจากนานาชาติว่าเป็นส่วนหนึ่งของอาเซอร์ไบจานตามแนวทางแก้ปัญหาคาราคาซังถึงสถานะนากอร์โน-คาราบัคผ่านการเจรจาขององค์การว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป ทำให้บริเวณนี้กลายเป็นเอกราช โดยพฤตินัย หลังสิ้นสุดสงครามนากอร์โน-คาราบัคที่หนึ่งใน ค.ศ. 1994[20][21][22][23] หลังสงครามนากอร์โน-คาราบัค พ.ศ. 2563 7 อำเภอและส่วนหนึ่งของนากอร์โน-คาราบัคอยู่ภายใต้การควบคุมของอาเซอร์ไบจาน[24]