สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้
From Wikipedia, the free encyclopedia
สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ หรือ สงครามคราวเสียสมเด็จพระสุริโยทัย[5] เป็นสงครามครั้งแรกระหว่างราชวงศ์ตองอูแห่งพม่ากับอาณาจักรอยุธยา และเป็นสงครามพม่า–ไทยครั้งแรกซึ่งจะดำเนินมาจนกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 สงครามนี้ขึ้นชื่อว่านำมาซึ่งการสงครามสมัยใหม่ตอนต้นในภูมิภาค และขึ้นชื่อในประวัติศาสตร์ไทยว่าสมเด็จพระสุริโยทัยสมเด็จพระราชินีสวรรคตในยุทธหัตถี
สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
เส้นทางการเดินทัพของพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ | |||||||
| |||||||
คู่สงคราม | |||||||
|
| ||||||
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||
พระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ มหาอุปราชาบุเรงนอง พระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1 แห่งแปร เจ้าลครอินทร์ เมงเยสีหตู ดีโยกู ซูวารึช |
สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ สมเด็จพระสุริโยทัย † พระบรมดิลก † พระราเมศวร (เชลย) พระมหินทราธิราช สมเด็จพระมหาธรรมราชา (เชลย) Galeote Pereira | ||||||
หน่วยที่เกี่ยวข้อง | |||||||
กองทัพพม่า ทหารรับจ้างโปรตุเกส |
กองทัพไทย ทหารรับจ้างโปรตุเกส | ||||||
กำลัง | |||||||
2090–2092[1][note 1]
12,000 นาย
2091–2092 |
2090–2091[note 2] 2091–2092 |
เหตุแห่งสงครามมีว่าพม่าพยายามขยายดินแดนไปทางทิศตะวันออกหลังมีความวุ่นวายทางการเมืองในอยุธยา ตลอดจนพยายามหยุดการรุกล้ำเข้าชายฝั่งตะนาวศรีตอนบนของอยุธยา พม่าว่าสงครามนี้เริ่มในเดือนมกราคม 2090 เมื่อกำลังของอยุธยาพิชิตเมืองชายแดนทวาย ในปีเดียวกันกองทัพพม่านำโดยแม่ทัพเจ้าลครอิน ยึดฝั่งตะนาวศรีตอนบนลงไปถึงทวายคืนได้ ในปีถัดมาคือ ตุลาคม 2091 กองทัพพม่าสามกองโดยมีพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้และอุปราชบุเรงนองเป็นผู้นำบุกอยุธยาทางด่านเจดีย์สามองค์ กองทัพพม่าเจาะลึกถึงพระนครอยุธยาแต่ไม่อาจหักเอานครที่มีป้อมปราการหนาแน่นได้ หนึ่งเดือนหลังเริ่มล้อม การตีโต้ตอบของอยุธยาแก้การล้อมได้และขับกำลังฝ่ายบุกครอง แต่พม่าเจรจาการถอยทัพอย่างปลอดภัยโดยแลกกับการคืนองค์เจ้านายสำคัญสองพระองค์ คือ พระราเมศวร พระรัชทายาท และสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชแห่งพิษณุโลก ที่ถูกจับเป็นเชลย
อย่างไรก็ตาม ชัยชนะครั้งนี้เป็นชัยชนะที่ไม่เด็ดขาด จึงได้นำไปสู่การบุกครองอีกครั้งในสงครามช้างเผือก รัชกาลพระเจ้าบุเรงนอง ใน พ.ศ. 2106 และสงครามคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง ใน พ.ศ. 2112 ตามลำดับ