ช่วงอายุไพลสโตซีนตอนปลาย
From Wikipedia, the free encyclopedia
ช่วงอายุไพลสโตซีนตอนปลาย (อังกฤษ: Late Pleistocene) เป็นช่วงอายุอย่างไม่เป็นทางการในธรณีกาลสากลในการลำดับชั้นหินตามอายุกาล หรือรู้จักในชื่อ ไพลสโตซีนบน (อังกฤษ: Upper Pleistocene) ในแง่ของการลำดับชั้นหิน การแบ่งช่วงอายุนี้มีจุดหมายเพื่อเป็นส่วนที่สี่ของสมัยไพลสโตซีนอันเป็นสมัยหนึ่งของยุคควอเทอร์นารีที่กำลังดำเนินไปในปัจจุบัน ในปัจจุบันได้กำหนดช่วงเวลาของช่วงอายุนี้ไว้ระหว่างประมาณ 129,000 ปี ถึง ประมาณ 11,700 ปีก่อน ช่วงอายุนี้เทียบเท่ากับช่วงอายุทารันเทียน (อังกฤษ: Tarantian) ที่เสนอขึ้นไว้ของธรณีกาล เพื่อให้เป็นช่วงอายุถัดจากช่วงอายุชิบาเนียน (เดิมชื่อช่วงอายุไพลสโตซีนตอนกลาง) ที่ได้รับการอนุมัติอย่างเป็นทางการไว้แล้ว และเป็นช่วงอายุก่อนหน้าช่วงอายุกรีนแลนเดียนที่ได้รับการอนุมัติอย่างเป็นทางการไว้แล้วเช่นกัน[1] จุดเริ่มต้นโดยประมาณของช่วงอายุนี้คือจุดเริ่มต้นของช่วงอายุย่อยธารน้ำแข็งเอเมียน หรือหินกึ่งช่วงอายุไอโซโทปทะเล 5อี (Marine Isotope Stage 5) และดำรงอยู่ต่อเนื่องไปจนถึงการสิ้นสุดของยังเกอร์ดรายแอส เมื่อประมาณ 11,700 ปีก่อนเริ่มสมัยโฮโลซีน[2]
ช่วงอายุไพลสโตซีนตอนปลาย | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0.129 – 0.0117 ล้านปีก่อน | |||||||||
วิทยาการลำดับเวลา | |||||||||
| |||||||||
นิรุกติศาสตร์ | |||||||||
ความเป็นทางการของชื่อ | ไม่เป็นทางการ | ||||||||
ชื่อที่เสนอ | ทารันเทียน (Tarantian) | ||||||||
ข้อมูลการใช้ | |||||||||
เทห์วัตถุ | โลก | ||||||||
การใช้ระดับภาค | ทั่วโลก (ICS) | ||||||||
การใช้ช่วงเวลา | ธรณีกาลของ ICS | ||||||||
การนิยาม | |||||||||
หน่วยวิทยาการลำดับเวลา | ช่วงอายุ | ||||||||
หน่วยลำดับชั้นหิน | หินช่วงอายุ | ||||||||
ความเป็นทางการของช่วงกาล | ทางการ | ||||||||
คำนิยามขอบล่าง | ไม่ได้กำหนดไว้อย่างเป็นทางการ | ||||||||
แคนดิเดตคำนิยามขอบล่าง | หินกึ่งช่วงอายุไอโซโทปทะเล 5อี | ||||||||
การอนุมัติ GSSP | ไม่มี | ||||||||
คำนิยามขอบบน | จุดสิ้นสุดของธารน้ำแข็งถอยกลับยังเกอร์ดรายแอส | ||||||||
ขอบบน GSSP | แกนน้ำแข็งของ NGRIP2 กรีนแลนด์ 75.1000°N 42.3200°W / 75.1000; -42.3200 | ||||||||
การอนุมัติ GSSP | 14 มิถุนายน 2561 (ในฐานะฐานของช่วงอายุกรีนแลนเดียน)[3][4] |
ปัจจุบัน คำว่า ไพลสโตซีนตอนปลาย ถูกใช้เป็นชื่อชั่วคราวหรือ "กึ่งทางการ" โดยสหภาพธรณีวิทยาสากล (IUGS) แม้ว่าสามช่วงอายุที่เก่าที่สุดของสมัยไพลสโตซีน (ได้แก่ ช่วงอายุเจลาเซียน ช่วงอายุคาลาเบรียน และช่วงอายุชิบาเนียน) จะได้รับการกำหนดอย่างเป็นทางการแล้ว แต่ช่วงอายุไพลสโตซีนตอนปลายนั้นยังไม่ได้รับการกำหนดอย่างเป็นทางการ ซึ่งอยู่ในคราวเดียวกันกับการพิจารณาการแบ่งย่อยแอนโทรโปซีนของสมัยโฮโลซีน[5]
ลักษณะสำคัญของช่วงอายุนี้ คือ ยุคธารน้ำแข็ง เช่น ยุคธารน้ำแข็งเวือร์มในเทือกเขาแอลป์ของทวีปยุโรปจนถึง 14 ka (1.4 หมื่นปีก่อน) และยังเกอร์ดรายแอสที่เกิดขึ้นตามมาในภายหลัง มหาสัตวชาติหรือสัตว์ขนาดใหญ่จำนวนมากสูญพันธุ์ไปในช่วงอายุนี้ โดยเป็นกระแสที่ต่อเนื่องไปจนถึงสมัยโฮโลซีน ในแง่บรรพมานุษยวิทยา จะตรงกับระยะยุคหินเก่าบน (Upper Palaeolithic stage) ของพัฒนาการมนุษย์ ซึ่งรวมไปถึงการอพยพย้ายถิ่นและการสูญพันธุ์ของสปีชีส์มนุษย์โบราณที่ยังหลงเหลืออยู่ในช่วงดังกล่าว