భారతదేశం
దక్షిణ ఆసియా లోని దేశం / From Wikipedia, the free encyclopedia
భారతదేశం 142 కోట్లకు పైగా జనాభాతో ప్రపంచంలో మొదటి స్థానంలో, 32,87,263 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంతో వైశాల్యంలో ఏడవస్థానంలో ఉన్న అతి పెద్ద స్వేచ్ఛాయుత ప్రజాస్వామ్య దేశం. ఈ దేశం 29 రాష్ట్రాలు, 8 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కలిగి, పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ పాలన ఉన్న ఒక సమాఖ్య. ఎక్కువ సైనిక సామర్థ్యం కలిగి ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా, అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం కలిగిన దేశాలలో ఒక ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ శక్తిగా ఉంది. దక్షణాసియాలో ఏడు వేల కిలోమీటర్లకు పైగా సముద్రతీరము కలిగి ఉండి, భారత ఉపఖండములో అధిక భాగాన్ని కూడుకొని ఉన్న భారతదేశం, అనేక చారిత్రక వాణిజ్య రహదారులను కలిగి ఉంది. ఉత్తరాన హిమాలయాలు, దక్షిణాన హిందూ మహాసముద్రం, పశ్చిమాన అరేబియా సముద్రం, తూర్పున బంగాళాఖాతం ఎల్లలుగా ఉన్నాయి. పాకిస్తాన్, చైనా, మయన్మార్, బంగ్లాదేశ్, నేపాల్, భూటాన్, ఆఫ్ఘానిస్తాన్ దేశాలతో సరిహద్దులను పంచుకుంటోంది. శ్రీలంక, మాల్దీవులు, ఇండోనేసియా భారతదేశం దగ్గరలో గల ద్వీప-దేశాలు. ఇది సింధు లోయ నాగరికతకు పుట్టిల్లు. హిందూ, బౌద్ధ, జైన, సిక్కు మతములకు జన్మనిచ్చింది. ఇది బహుభాషా, బహుళ జాతి సంఘము. ఇది వివిధ వన్యప్రాణుల వైవిధ్యం గల దేశం. జనాభాలో భారతదేశం 2023 ఏప్రిల్ లో చైనాను దాటేసింది.
భారత గణతంత్ర రాజ్యం Bhārata Gaṇatantra Rājyam (see other local names) | |
---|---|
భారతదేశం ఆధీనంలో గల ప్రాంతం ముదురు ఆకుపచ్చ, దావాచేయబడిన కాని ఆధీనంలో లో లేని ప్రాంతం లేత ఆకుపచ్చ | |
రాజధాని | కొత్త ఢిల్లీ 28°36′50″N 77°12′30″E |
అతిపెద్ద నగరం | |
అధికార భాషలు | |
గుర్తించిన జాతీయ భాషలు | లేవు[8][9][10] |
గుర్తించిన ప్రాంతీయ భాషలు | |
స్థానిక భాషలు | 447 భాషలు[lower-alpha 3] |
మతం (2011) |
|
పిలుచువిధం | భారతీయులు |
సభ్యత్వం |
|
ప్రభుత్వం | సమాఖ్య పార్లమెంటరీ గణతంత్ర రాజ్యం |
ద్రౌపది ముర్ము | |
జగదీప్ ధన్కర్ | |
నరేంద్ర మోడీ | |
ఓం బిర్లా | |
శాసనవ్యవస్థ | పార్లమెంట్ |
• ఎగువ సభ | రాజ్యసభ |
• దిగువ సభ | లోక్సభ |
స్వతంత్ర యునైటెడ్ కింగ్డమ్ నుండి | |
• ఉపరాజ్యం | 15 ఆగష్టు1947 |
26 జనవరి 1950 | |
విస్తీర్ణం | |
• మొత్తం | 3,287,263[2] km2 (1,269,219 sq mi)[lower-alpha 4] (7వ) |
• నీరు (%) | 9.6 |
జనాభా | |
• 2016 estimate | 1,324,171,354[15] (2వ) |
• 2011 census | 1,210,854,977[16][17] (2వ) |
• జనసాంద్రత | [convert: invalid number] (19వ) |
GDP (PPP) | 2021 estimate |
• Total | $10.207 trillion[18] (3వ) |
• Per capita | $7,333[18] (122వ) |
GDP (nominal) | 2021 estimate |
• Total | $3.050 trillion[18] (6వ) |
• Per capita | $2,191[18] (138వ) |
జినీ (2013) | 33.9[19] medium · 79వ |
హెచ్డిఐ (2019) | 0.645[20] medium · 131st |
ద్రవ్యం | భారత రూపాయి (₹) (INR) |
కాల విభాగం | UTC+05:30 (IST) |
DST is not observed | |
తేదీ తీరు |
|
వ్యిద్యుచ్ఛక్తి | 230 V–50 Hz |
వాహనాలు నడుపు వైపు | ఎడమ వైపు[21] |
ఫోన్ కోడ్ | +91 |
Internet TLD | .in (others) |
మౌర్య సామ్రాజ్య కాలంలో ప్రస్తుత సరిహద్దులలో కొద్దిభాగం మినహాయించి, సరిహద్దులు దాటిన ప్రాంతాలతో పాటు ఒకే చక్రవర్తి పాలనలో వున్నా, తదుపరి పలు చిన్న రాజ్యాలుగా విడిపోయింది. 18 వ శతాబ్దం నుండి బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ క్రమంగా ఈ రాజ్యాలను స్వాధీనం చేసుకోవడంతో బ్రిటీష్ కంపెనీ పరిపాలన కిందకు వచ్చింది. 19 వ శతాబ్దం మధ్య నుండి నేరుగా యునైటెడ్ కింగ్డమ్ పాలనలోకి వచ్చింది. మహాత్మా గాంధీ నాయకత్వాన స్వాతంత్ర్యం కోసం జరిగిన అహింసాయుత పోరాటం తర్వాత 1947 లో ఒక స్వతంత్ర దేశంగా ఆవిర్భవించింది.
1991 లో మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థిక సంస్కరణలు అనుసరిస్తూ, భారతదేశం వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రధాన ఆర్థిక దేశాలలో ఒకటి అయింది. అయితే, పేదరికం, నిరక్షరాస్యత, అవినీతి, పోషకాహార లోపం వంటి సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్నది.[22]