మొరార్జీ దేశాయి
స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, భారత దేశానికి 4వ ప్రధాని. / From Wikipedia, the free encyclopedia
మొరార్జీ దేశాయి (1896 ఫిబ్రవరి 29, – 1995 ఏప్రిల్ 10)[1] భారత స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు. జనతా పార్టీ నాయకుడు. అతను 1977 మార్చి 24 నుండి 1979 జూలై 26 వరకు భారతదేశ 4వ ప్రధానిగా తన సేవలనందించాడు. అతను దేశంలో తొలి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పరచాడు. అతను భారతదేశం, పాకిస్తాన్ దేశాల అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలైన భారత రత్న, నిషానే పాకిస్తాన్ లను పొందిన ఏకైక భారతీయుడు. తన సుదీర్ఘ రాజకీయ ప్రస్థానంలో ప్రభుత్వంలో అనేక కీలక పదవులను చేపట్టాడు. వాటిలో: బొంబాయి రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి, భారత హోంమంత్రి, ఆర్థికమంత్రి పదవులతొ పాటు భారతదేశ 2వ ఉపప్రధాని పదవిని చేపట్టాడు. అంతర్జాతీయంగా దేశాయ్ తన శాంతి ఉద్యమం ద్వారా కీర్తి సంపాదించాడు. అతను దక్షిణ ఆసియాలో ప్రత్యర్థి దేశాలైన పాకిస్తాన్, భారతదేశం మధ్య శాంతిని ప్రారంభించడానికి అనేక ప్రయత్నాలు చేసాడు. 1974 మే 18న రాజస్థాన్లోని పోఖ్రాన్ లో జరిగిన మొదటి అణుపరీక్ష తరువాత అతను చైనా, పాకిస్తాన్ లతో స్నేహపూర్వక సంబంధాలను పునరుద్ధరించడానికి సహాయం చేసాడు. 1971లో జరిగిన భారత్-పాకిస్తాన్ ల మధ్య జరిగిన యుద్ధం వంటి అంశాలలో సాయుధ పోరాటం నివారించడానికి కృషి చేసాడు. మరోవైపు భారతదేశపు నిఘావ్యవస్థ (రా)ను దెబ్బతీసి పాకిస్తాన్లో భారత నిఘా లేకుండా చేసిన వ్యక్తిగా అతనిపై పలు విమర్శలు ఉన్నాయి.
మొరార్జీ దేశాయి | |||
పదవీ కాలం 24 మార్చి 1977 – 28 జూలై 1979 | |||
రాష్ట్రపతి | బి.డి.జట్టి (ఆపద్ధర్మ) నీలం సంజీవరెడ్డి | ||
---|---|---|---|
ముందు | ఇందిరా గాంధీ | ||
తరువాత | చరణ్ సింగ్ | ||
భారత దేశ హోం శాఖా మంత్రి | |||
పదవీ కాలం 1 జూలై 1978 – 28 జూలై 1979 | |||
ముందు | చరణ్ సింగ్ | ||
తరువాత | యశ్వంతరావు చవాన్ | ||
భారత దేశ ఉపప్రధానమంత్రి | |||
పదవీ కాలం 13 మార్చి 1967 – 16 జూలై 1969 | |||
ప్రధాన మంత్రి | ఇందిరా గాంధీ | ||
ముందు | వల్లభబాయ్ పటేల్ | ||
తరువాత | చరణ్ సింగ్ జగ్జీవన్ రాం | ||
భారత దేశ ఆర్థిక శాఖా మంత్రి | |||
పదవీ కాలం 13 మార్చి 1967 – 16 జూలై 1969 | |||
ప్రధాన మంత్రి | ఇందిరా గాంధీ | ||
ముందు | సచ్చీంద్ర చౌదరి | ||
తరువాత | ఇందిరా గాంధీ | ||
పదవీ కాలం 13 మార్చి 1958 – 29 ఆగస్టు 1963 | |||
ప్రధాన మంత్రి | జవహర్ లాల్ నెహ్రూ | ||
ముందు | జవహర్ లాల్ నెహ్రూ | ||
తరువాత | టి.టి.కృష్ణమాచారి | ||
వ్యక్తిగత వివరాలు |
|||
జననం | (1896-02-29)1896 ఫిబ్రవరి 29 భడేలీ, బొంబాయి రాజ్యం, బ్రిటిష్ ఇండియా | ||
మరణం | 1995 ఏప్రిల్ 10 (aged 98) న్యూఢిల్లీ, భారత దేశము | ||
రాజకీయ పార్టీ | జనతాదళ్ (1988–1995) | ||
ఇతర రాజకీయ పార్టీలు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (1969కు ముందు) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఒ)(1969–1977) జనతా పార్టీ(1977–1988) | ||
జీవిత భాగస్వామి | గుజ్రాబెన్ దేశాయ్ (m. 1911) | ||
పూర్వ విద్యార్థి | విల్సన్ కళాశాల, ముంబై | ||
వృత్తి | సివిల్ సర్వెంట్ ఉద్యమకారుడు | ||
సంతకం | |||
పురస్కారాలు | భారతరత్న నిషాన్-ఇ-పాకిస్థాన్ |