పేటెంట్
From Wikipedia, the free encyclopedia
'పేటెంట్ ' అనేది ఒక రకమైన చట్టపరమైన మేధో సంపత్తి హక్కు. ఇది ఆవిష్కరణను బహిర్గతంగా ప్రచురించడానికి బదులుగా ఒక నిర్దుష్ట కాలపరిమితి వరకు ఆ మేధో ఉత్పత్తులను ఇతరులు తయారు చేయడం, ఉపయోగించడం లేదా విక్రయించడం నుండి మినహాయించే చట్టపరమైన పరిమిత హక్కు ఆవిష్కర్తకు లేదా హక్కుదారుకు (పేటెంట్ హోల్డర్) ప్రభుత్వం ఇస్తుంది. అంటే పేటెంట్ ఒక ఆవిష్కరణను తయారు చేయడానికి లేదా ఉపయోగించడానికి లేదా విక్రయించడానికి హక్కును ఇవ్వదు, బదులుగా, చట్టపరంగా ఇతరులను మినహాయించే హక్కును మాత్రమే అందిస్తుంది [1]. పేటెంట్ అనే పదానికి 'ఏకస్వం' అని 'ఆధునికవ్యవహారకోశం ఇంగ్లీష్-తెలుగు (బూదరాజు రాధాకృష్ణ) 2008 [2] 'ఏకస్వం', 'విశిష్టాధికారం' అని వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువులు పేర్కొన్నాయి. వాడుక సౌలభ్యం కొరకు ఎక్కువగా గుర్తింపు పొందిన పదము 'పేటెంట్' నే ఉపయోగించడమైనది. ఆధునిక వాడుకలో పేటెంట్ అనే పదం సాధారణంగా కొత్తగా, ఉపయోగకరంగా ఏదైనా కనిపెట్టిన వారికి మంజూరు చేయబడిన హక్కును సూచిస్తుంది. దీనిని మేధో సంపత్తి హక్కుగా, ఇంకా ట్రేడ్మార్క్లు, గ్రంథ స్వామ్యంగా కూడా సూచిస్తారు. [3][4].
పేటెంట్ అంటే ఆవిష్కర్తలకు వారి ఆవిష్కరణల వివరాలను ప్రజలతో పంచుకోవడము బదులుగా ఏదైనా ఇతర ఆస్తి హక్కు వలె, దీనిని హక్కుదారు విక్రయించవచ్చు, లైసెన్స్ చేయవచ్చు, తనఖా పెట్టవచ్చు, కేటాయించవచ్చు లేదా బదిలీ చేయవచ్చు, ఇవ్వవచ్చు లేదా వదిలివేయవచ్చు. చాలా దేశాల్లో, పేటెంట్ హక్కులు వ్యక్తిగత (ప్రైవేట్) చట్టం క్రిందకు వస్తాయి. వారి హక్కులను ఉల్లంఘించిన వారిపై దావా వేయవచ్చు. కొన్ని పరిశ్రమలలో పేటెంట్ల పోటీ కూడా ఒక ప్రయోజనంగా పరిగణిస్తారు.[5]