గ్లూకోస్
From Wikipedia, the free encyclopedia
గ్లూకోస్ (Glucose) ఒక సాధారణ చక్కెర. ఇది జీవరసాయనికంగా చాలా ప్రధానమైనది. జీవకణాలలో జరిగే శక్తి వినిమయ చర్యలలో గ్లూకోస్ ఎక్కువగా పాల్గొంటుంది. దీని అణుఫార్ములా C6H12O6, దీని అణువులో ఆరు కర్బన పరమాణువులు, 12 ఉదజని పరమాణువులు, 6 ఆమ్లజని పరమాణువులూ ఉన్నాయి. గ్లూకోజ్ జంతువుల రక్తంలో బ్లడ్ సుగర్ గా ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. ఇది సూర్యకాంతి నుండి శక్తిని గ్రహించి నీరు, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ లతో కలిసి కిరణజన్య సంయోగ క్రియ జరిగేటప్పుడు ఏర్పడుతుంది. కణ శ్వాసక్రియకు ఇది ప్రధానమైన శక్తి వనరు. గ్లూకోజ్ మొక్కలలో స్టార్చ్ రూపంలోను, జంతువులలో గైకోజెన్ రూపంలోనూ ఒక పాలిమర్ గా భద్రపరచబడుతుంది.
α-D-గ్లూకోపైరనోజ్ (కుర్చీ ఆకృతి) | |
α-D-గ్లూకోపైరనోజ్ యొక్క హావర్త్ ప్రొజక్షన్ | |
D-గ్లూకోజ్ యొక్క ఫిషర్ ప్రొజక్షన్ | |
పేర్లు | |
---|---|
ఉఛ్ఛారణ | /ˈɡluːkoʊz/, /ˈɡluːkoʊs/ |
Preferred IUPAC name
D-గ్లూకోజ్ | |
Systematic IUPAC name
(2R,3S,4R,5R)-2,3,4,5,6-Pentahydroxyhexanal | |
ఇతర పేర్లు
బ్లడ్ సుగర్ డెక్స్ట్రోజ్ కార్న్ సుగర్ D-గ్లూకోజ్ గ్రేప్ సుగర్ | |
గుర్తింపు విషయాలు | |
సంక్షిప్తీకరణ | Glc |
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య | |
పబ్ కెమ్ | 5793 |
యూరోపియన్ కమిషన్ సంఖ్య | 200-075-1 |
కెగ్ | C00031 |
వైద్య విషయ శీర్షిక | Glucose |
సి.హెచ్.ఇ.బి.ఐ | CHEBI:4167 |
ఆర్.టి.ఇ.సి.యస్. సంఖ్య | LZ6600000 |
SMILES | OC[C@H]1OC(O)[C@H](O)[C@@H](O)[C@@H]1O |
బైల్ స్టెయిన్ సూచిక | 1281604 |
జి.మెలిన్ సూచిక | 83256 |
3DMet | B04623 |
ధర్మములు | |
C6H12O6 | |
మోలార్ ద్రవ్యరాశి | 180.16 g·mol−1 |
స్వరూపం | White powder |
సాంద్రత | 1.54 g/cm3 |
ద్రవీభవన స్థానం | α-D-glucose: 146 °C (295 °F; 419 K) β-D-glucose: 150°C (302°F; 423 K) |
నీటిలో ద్రావణీయత |
909 g/L (25 °C (77 °F)) |
అయస్కాంత ససెప్టిబిలిటి | −101.5×10−6 cm3/mol |
ద్విధృవ చలనం |
8.6827 |
ఉష్ణగతిక రసాయన శాస్త్రము | |
నిర్మాణము మారుటకు కావాల్సిన ప్రామాణిక ఎంథ్రఫీ ΔfH |
−1271 kJ/mol [1] |
దహనక్రియకు కావాల్సిన ప్రామాణీక ఎంథ్రఫీ ΔcH |
−2805 kJ/mol |
ప్రామాణిక మోలార్ ఇంథ్రఫీ S |
209.2 J K−1 mol−1[2] |
విశిష్టోష్ణ సామర్థ్యం, C | 218.6 J K−1 mol−1[2] |
ప్రమాదాలు | |
భద్రత సమాచార పత్రము | ICSC 08655 |
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Y verify (what is YN ?) | |
Infobox references | |
ఆరు కర్బన పరమాణువులు గల గ్లూకోజ్, హెక్సోజ్ గా వర్గీకరింపబడుతుంది. ఇది మోనోశాకరైడు ఉపవర్గంలోనిది. D-గ్లూకోజ్ పదహారు అల్డోహెక్సోజ్ స్టియరో ఐసోమర్లలో ఒకటి. D- ఐసోమెర్, D-గ్లూకోజ్ లు డెక్స్ట్రోజ్ గా పిలువబడతాయి. ఇది ప్రకృతిలో సమృద్ధిగా లభ్యమవుతుంది. కానీ L-ఐసోమెర్, L-గ్లూకోజ్ లు లభ్యం కావు. మిల్క్ సుగర్ (లాక్టోజ్), కేన్ సుగర్ (సుక్రోజ్), మాల్టోజ్, సెల్యులోజ్, గైకోజెన్ వంటి చక్కెరలను జలవిశ్లేషణ చేయడం వలన గ్లూకోజ్ లభ్యమవుతుంది. ఇది సాధారణంగా మొక్కజొన్నపిండి నుండి వాణిజ్యపరంగా తయారవుతుంది. ఇందులో కార్న్స్టార్చ్ ను ఎంజైమేటిక్ డీ పొలెమెరీకరనంతో పాటు అధిక పీడనంతో కూడిన ఆవిరి ద్వారా జెట్ లో నియంత్రిత pH వద్ద జలవిశ్లేషణ చెందిస్తారు.[3] గ్లూకోజ్ తేనె యొక్క ముఖ్య సంఘటనం.
1747 లో "ఆండ్రియస్ మార్గాఫ్" అనేది మొదటి ఐసోలేట్ గ్లూకోజ్.[4] ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ యొక్క ఆవశ్యక మందుల జాబితాలో, సాధారణ ఆరోగ్య వ్యవస్థలో అధిక ప్రాధాన్యత గల మందుగా గ్లూకోజ్ ఉంది.[5] గ్లూకోజ్ అనే పేరు గ్రీకు నుండి వచ్చిన ప్రెంచ్ పదమైన γλυκός నుండి వ్యుత్పత్తి అయినది. దీని అర్థం "తియ్యని".[6][7] గ్లూకోజ్ లోని పరలగ్నం అయిన "-ose" అనునది రసాయన వర్గీకరణలో కార్బోహైడ్రేట్లను సూచించే పదం.