అణువు
From Wikipedia, the free encyclopedia
అణువు (Molecule) అంటే తటస్థ విద్యుదావేశం కలిగి రసాయన బంధం ద్వారా కలిసి ఉండే రెండు లేదా అంతకన్నా ఎక్కువ పరమాణువుల సమూహం.[4][5][6][7][8] అయాన్ల వలె అణువులు విద్యుదావేశం కలిగి ఉండవు. తటస్థంగా ఉంటాయి.
క్వాంటం భౌతిక శాస్త్రం, సేంద్రియ రసాయన శాస్త్రం, జీవ రసాయన శాస్త్రాలలో అణువులకూ, అయాన్లకూ వ్యత్యాసం చూపరు. పాలిఅటామిక్ అయాన్లను సూచించేటప్పుడు అణువు అనే పదాన్ని వాడుతుంటారు.
వాయు గతిజ సిద్ధాంతంలో వాయు కణాలను వాటి అనుఘటకాలతో సంబంధం లేకుండా "అణువు" అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు. ఈ సందర్భంలో అణువు అనేది రెండు లేక అంతకంటే ఎక్కువ పరమాణువుల సముదాయం అనే నిర్వచనం సరికాదు ఎందుకంటే జడవాయువుల (ఉత్కృష్ట వాయువులు) అణువులు ఏక పరమాణుకాలు.
ఒక అణువు సజాతీయ పరమాణువులతో ఏర్పడవచ్చు లేదా విజాతీయ పరమాణువులతో ఏర్పడవచ్చు. ఆక్సిజన్ (O2) అణువులో రెండు ఆక్సిజన్ పరమాణువులు ఉంటాయి. అనగా ఆక్సిజన్ అణువు ద్విపరమాణుకం. రసాయన సంయోగ పదార్థమైన నీటి అణువు (H2O) రెండు హైడ్రోజన్ (ఉదజని) పరమాణువులు, ఒక ఆక్సిజన్ (ఆమ్లజని) పరమాణువుతో కలసి ఏర్పడుతుంది. అలాగే జడవాయువులు ఏక పరమాణుకాలుగా ఉంటాయి.
ఒక పదార్థం అణువుల రూపంలో ఉండటం సర్వసాధారణం. సముద్రాలు, వాతావరణం మొదలైనవి అణువుల రూపంలోనే ఉంటాయి. సేంద్రియ పదార్థాలు చాలా వరకు అణువుల రూపంలో ఉంటాయి. ప్రోటీన్లు, వాటిలో ఉండే అమైనో ఆమ్లాలు, కేంద్రకామ్లాలు, చక్కెరలు, పిండి పదార్థాలు, కొవ్వు పదార్ధాలు, విటమిన్లు మొదలైన జీవ సంబంధ పదార్థాలన్నీ అణువులతో కూడుకున్నవే. పోషక ఖనిజాలు మాత్రం సాధారణంగా అణువులు కావు.
కానీ భూమి మీద లభ్యమయ్యే ఘన పదార్థాలు మాత్రం సాధారణంగా అణువులతో ఏర్పడ్డవి కావు. నేల, ధూళి, ఇసుక, బంకమట్టి, గులకరాళ్లు, బండరాళ్లు, ద్రవరూపంలో ఉండి భూమి లోపలి భాగం, ఇంకా భూమిలో ప్రధానంగా లభించే అన్ని ఖనిజాలన్నీ ఇలాంటివే. ఇవన్నీ అనేక రసాయన బంధాలను కలిగి ఉంటాయి, కానీ గుర్తించదగిన అణువులతో తయారైనవి కావు.
లవణాలు లేదా సమయోజనీయ స్ఫటికాలు సాధారణంగా అణువులుగా ఉండవు. ఇవి తరచుగా పునరావృతమయ్యే యూనిట్ కణాలతో కూడి ఉంటాయి. ఇవి రెండు తలాలలోనూ (ద్విమితీయం) (ఉదా: గ్రాఫీన్) లేదా మూడు తలాలలోనూ (ఉదా:వజ్రం, క్వార్ట్జ్, సోడియం క్లోరైడ్) విస్తరించబడి ఉంటాయి. పునరావృతమయే యూనిట్ కణాల నిర్మాణ విధానం లోహాలకు ఉంటుంది. ఇవి లోహ బంధాలను కూడి ఉంటాయి. కనుక ఘన లోహాలు అణువులతో తయారు చేయబడవు.