Perang Dunya I
From Wikipedia, the free encyclopedia
Perang Dunya I nujul ka perang sababaraha nagara nu lumangsung di Éropa antara taun 1914 jeung 1918. Perang ieu ngabalukarkeun palastrana jutaan jalma sarta ngarobah kaayaan dunya modéren. Dina ieu perang, Sekutu (Allied Powers) nu diluluguan ku Prancis, Karajaan Rusia, Karajaan Inggris, Itali, sarta salajengna AS, ngéléhkeun Kakuatan Tengah (Central Powers) nu diluluguan ku Austria-Hungaria, Karajaan Jérman, jeung Kasultanan Usmani.
Sajarah Perang Dunya I lumangsung di Éropa mimiti taun 1914 sarta lekasan dina 1918. Faktor nu nyieun peperangan nagara-nagara kulon ieu salah sahijina dipicu ku persaingan industri sarta militer antara Jérman kalawan Inggris. Saprak taun 1910 dugi 1914, Jérman naekkeun anggaran pertahanan sagedé 73 persén. Perkawis ieu dipigawé Jérman margi basa éta aya anceman kakiatan militer ti nagara Éropa lain, utamana Inggris anu ngawasa saparapat wilayah dunya, ku kituna produksi persenjataan militer diprioritaskeun. Ti dieu, industri parabot militér di wilayah Éropa ogé marak diutamikeun deui ku nagara-nagara lain. Tujuanana pikeun maranéhanana bisa ngabéla diri ti serangan-serangan lamun hiji wanci boga potensi lumangsung.[1]
Perang Dunya I jalaran ku industri militer anu marak ditaékkeun nagara-nagara Eropa. Kaliwat, maranéhanana anu rumaos peryogi rerencangan sabot pahareup-hareup kalawan satru ahirna ngawangun kubu-kubu (aliansi). Pembentukan aliansi ieu oge barobah kaayaan cukang lantaran Perang Dunya I. Wanci éta, aya dua kubu anu silih pahareup-hareup Triple Alliance atawa Aliansi Tilu sarta Triple Entente atawa Entente Tilu. Dina The Major International Treaties of the Twentieth Century: A History and Guide with Texts (suntingan John Grenville sarta Bernard Wasserstein) diungkabkeun, Triple Alliance mangrupa persekutuan antara Kekaisaran Jerman, Austria-Hongaria, sarta Italia anu saleresna atos dijieun saprak warsih 1882. Sedengkeun Triple Entente diwangun ti Kekaisaran Rusia, Republik Katilu Prancis, sarta Karajaan Inggris Raya sarta Irlandia anu geus lumangsung ti taun 1894. Sabot dua kubu kasebat dijieun deui dina lalampahan dekadeu kadua abad ka-20, Italia tétéla milih nyeberang ka kubu Triple Entente. Posisi Italia di Triple Alliance saterusna digantikeun ku Kekaisaran Turki Usmani.[2]