සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ
From Wikipedia, the free encyclopedia
සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ (නිල වශයෙන් සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ ප්රජාතන්ත්රවාදී ජනරජය) මධ්යම අප්රිකාවේ බටහිර සමක වෙරළට ඔබ්බෙන් ගිනියා බොක්කෙහි පිහිටි පෘතුගීසි භාෂාව කතා කරන දූපත් රටකි. එය සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ යන ප්රධාන දූපත් දෙක වටා ඇති දූපත් සමූහයකින් සමන්විත වන අතර ඒවා කි.මී.150 (සැ. 93.21) පමණ දුරින් සහ ගැබොන්හි වයඹ දිග වෙරළට ඔබ්බෙන් කි.මී. 250 සහ කි.මී. 225 (සැ. 155 සහ සැ. 140) පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. 2018 නිල ඇස්තමේන්තුව අනුව 201,800 ක ජනගහනය සමඟ,[8] සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ යනු සීෂෙල්ස් වලින් පසු දෙවන කුඩාම සහ දෙවන අඩුම ජනගහනය සහිත අප්රිකානු ස්වෛරී රාජ්යය වේ.
සාඕ ටෝම් සහ ප්රින්සිපේ ප්රජාතන්ත්රවාදී ජනරජය රිපුබ්ලිකා ඩිමොක්රෙටිකා ඩි සාඕ ටොමේ ඉ ප්රින්සිපේ (පෘතුගීසි) | |
---|---|
උද්යෝග පාඨය: "යුනිඩැඩේ, ඩිසිප්ලින, ට්රැබැල්හෝ" (පෘතුගීසි) "එකමුතුකම, විනය, ශ්රමය" | |
ජාතික ගීය: ඉන්ඩිපෙන්ඩෙන්සියා ටෝටල් (පෘතුගීසි) සම්පූර්ණ ස්වාධීනයි | |
අගනුවර | සාඕ ටෝමේ 0°20′N 6°44′E |
නිල භාෂා(ව) | පෘතුගීසි භාෂාව |
පිළිගත් ප්රාදේශීය භාෂාවන් | ෆෝරෝ භාෂාව ඇන්ගෝලර් භාෂාව |
ආගම (2020)[1] |
|
ජාති නාම(ය) |
|
රජය | ඒකීය රාජ්යය, අර්ධ ජනාධිපති, ජනරජය[3] |
• ජනාධිපති | කාලෝස් විලා නෝවා |
• අගමැති | ජෝර්ජ් බොම් ජේසු |
ව්යවස්ථාදායකය | ජාතික සභාව |
ස්වාධීන | |
• පෘතුගාලය | 1975 ජූලි 12 |
වර්ග ප්රමාණය | |
• සම්පූර්ණ | 1,001[4] km2 (386 sq mi) (171 වෙනි) |
• ජලය (%) | නොසැලකිය හැකි ය |
ජනගහණය | |
• 2012 ඇස්තමේන්තුව | 178,739 (186 වෙනි) |
• ඝණත්වය | 199.7/km2 (517.2/sq mi) (69 වෙනි) |
දදේනි (ක්රශසා) | 2017 ඇස්තමේන්තුව |
• සම්පූර්ණ | ඇ.ඩො. මිලියන 685[5] |
• ඒක පුද්ගල | ඇ.ඩො. 3,220[5] |
දදේනි (නාමික) | 2017 ඇස්තමේන්තුව |
• සම්පූර්ණ | ඇ.ඩො. මිලියන 355[5] |
• ඒක පුද්ගල | ඇ.ඩො. 1,668 |
ගිනි (2017) | 56.3[6] ඉහළ |
මාසද (2021) | 0.618[7] මධ්යම · 138 වෙනි |
ව්යවහාර මුදල | ඩොබ්රා (STN) |
වේලා කලාපය | GMT |
දින ආකෘති | දිදි/මාමා/වවවව |
රිය ධාවන මං තීරුව | දකුණ |
ඇමතුම් කේතය | +239 |
ISO 3166 code | ST |
අන්තර්ජාල TLD | .st |
15 වන සියවසේ පෘතුගීසි ගවේෂකයන් විසින් සොයා ගන්නා තෙක් මෙම දූපත් ජනාවාස නොවීය. 16 වන ශතවර්ෂය පුරා ක්රමයෙන් යටත් විජිත බවට පත් වී පදිංචි වූ ඔවුහු අත්ලාන්තික් සාගරයේ වහල් වෙළඳාම සඳහා අත්යවශ්ය වාණිජ හා වෙළඳ මධ්යස්ථානයක් ලෙස සාමූහිකව සේවය කළහ. සශ්රීක ගිනිකඳු පස සහ සමකයට සමීප වීම නිසා සාඕ ටෝම් සහ ප්රින්සිප් උක් වගාව සඳහා වඩාත් සුදුසු වූ අතර පසුව කෝපි සහ කොකෝවා වැනි මුදල් බෝග වගා කිරීමටද සුදුසු විය. ලාභදායී වතු ආර්ථිකය අප්රිකානු වහලුන් මත දැඩි ලෙස රඳා පැවතුනි. 19 වන සහ 20 වන ශතවර්ෂ පුරා සමාජ නොසන්සුන්තාවයේ සහ ආර්ථික අස්ථාවරත්වයේ චක්ර 1975 දී සාමකාමී නිදහසකින් අවසන් විය. සාඕ ටෝම් සහ ප්රින්සිපේ එතැන් සිට අප්රිකාවේ වඩාත්ම ස්ථාවර හා ප්රජාතන්ත්රවාදී රටක් ලෙස පවතී.
සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ හි ජනතාව ප්රධාන වශයෙන් අප්රිකානු සහ මෙස්ටිකෝ සම්භවයක් ඇති අය වන අතර බොහෝ දෙනා කතෝලික ආගම වැලද සිටිති. යුරෝපීය සහ අප්රිකානු බලපෑම් ඒකාබද්ධ කරන රටේ සංස්කෘතිය, සිරිත් විරිත් සහ සංගීතය ද පෘතුගීසි පාලනයේ උරුමය දෘශ්යමාන වේ. සාඕ ටොමේ සහ ප්රින්සිපේ යනු පෘතුගීසි භාෂා රටවල ප්රජාවේ ආරම්භක සාමාජික රාජ්යයකි.