خيبر پختونخوا
پاڪستان جو صوبو جنھن جو پراڻو نالو سرحد / From Wikipedia, the free encyclopedia
خيبر پختونخوا (انگريزي: Khyber Pakhtunkhuwa ) يا مختصر طور تي ڪي پي ڪي (KPK) يا پختونخوا، جنھن جو پراڻو نالو اتر اولھ سرحدي صوبو يا NWFP ھيو، پاڪستان جي چار صوبن مان هڪ صوبو آهي. جيڪو پاڪستان جي اُتر اولھہ حصّي ۾ واقع آهي. هن جو پراڻو نالو سرحد صوبو هو. هن جي سرحد ڏکڻ ۾ پاڪستان جي صوبن بلوچستان، ڏکڻ۔اوڀر ۾ پنجاب، اتر ۽ اتر۔اوڀر ۾ گلگت بلتستان جي علائقي، اوڀر ۾ اسلام آباد جي گاديءَ واري علائقي ۽ اتر۔اوڀر ۾ آزاد ڪشمير سان لڳل آهي. ان جي اولهه ۾ افغانستان سان بين الاقوامي سرحد آهي. خيبرپختونخواهه ۾ مختلف قسم جا منظر آهن جن ۾ جبلن جو قطارون، واديون، جبلن سان گهيريل ميدان، اڻ وڻندڙ آبپاشي علائقن ۽ گھڻا زرعي فارم شامل آهن.ان جو اُتر حصّو سرسبز ۽ شاداب علائقن تي مشتمل آهي، جِتي ماڻهو مختلف علائقن کان سير ۽ تفريح جي لاءِ ايندا آهين ۽ ڏکڻ حصّو شهرن تي مشتمل آهي جِتي پاڪستان جا گهڻائي اهم ادارا ۽ صنعتون موجود آهن. صوبائي ٻولي پشتو ۽ صوبائي گاديءَ جو هنڌ پشاور آهي.
خيبر پختونخوا | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
صوبو | |||||||
| |||||||
عرفيت: سرحد، سرحد صوبو، فرنٽيئر، فرنٽيئر پراونس | |||||||
جاگرافي بيهڪ (پشاور): 34.00°N 71.32°E / 34.00; 71.32 | |||||||
ملڪ | پاڪستان | ||||||
قائم ٿيو | 14 آگسٽ 1947 ۾
1947 ٻيھر قائم ٿيو پھرين جولاءِ 1970 ۾ | ||||||
گادي جو هنڌ | پشاور | ||||||
وڏي ۾ وڏو شهر | پشاور | ||||||
حڪومت | |||||||
• قسم | صوبو | ||||||
• مجلس | صوبائي اسيمبلي | ||||||
• گورنر | شاھ فرمان (پي ٽي آئي)[1] | ||||||
• وزيراعلي | محمود خان (پي ٽي آئي) | ||||||
• چيف سيڪريٽري | محمد سليم | ||||||
• صوبائي اسيمبلي جون سيٽون | 145 | ||||||
• ھاء ڪورٽ | پشاور ھاء ڪورٽ | ||||||
پکيڙ | |||||||
• ڪل | 101,741 ڪ.م2 (39,282 ميل2) | ||||||
آبادي (2017)[2] | |||||||
• ڪل | 35,525,047 |
جڏهن ته اهو پنهنجي آبادي ۽ معيشت جي لحاظ کان ٽيون نمبر وڏو پاڪستاني صوبو آهي، پر جغرافيائي لحاظ کان اهو ننڍو آهي. صوبو پاڪستان جي ڪل آبادي جو 17.9 سيڪڙو آهي. صوبو گهڻ نسلي آهي، جنهن ۾ مکيه نسلي گروهه پشتون، هندڪو (هزاراول)، سرائيڪي ۽ چترالي آهن. هڪ ڀيري ٻڌمت جو مضبوط قلعو، خيبر پختون خواهه گندھارا جي قديم علائقي جو ماڳ آهي، جنهن ۾ گنڌارن جي راڄڌاني پشڪلاوتي (هاڻوڪي چارسده جي ويجهو واقع آهي) جا آثار شامل آهن. علائقي جي تاريخ مختلف سلطنتن پاران بار بار حملن سان منسوب آهي، گهڻو ڪري ان جي جاگرافيائي لحاظ کان تاريخي لحاظ کان اهم خيبر پاس جي ويجهو هجڻ سبب. جيتوڻيڪ اهو عام طور تي مختلف نالن سان سڃاتو وڃي ٿو، "خيبر پختون خواه" جو نالو اپريل 2010 ۾ اتر-اولهه سرحدي صوبي لاءِ اثر ۾ آندو ويو، 18 هين آئيني ترميم جي پاس ٿيڻ کان پوءِ. 24 مئي 2018 تي، پاڪستان جي قومي اسيمبلي 25 هين آئيني ترميم جي حق ۾ ووٽ ڏنو، جنهن ۾ فاٽا ۽ صوبائي انتظام هيٺ قبائلي علائقن کي خيبرپختونخواهه ۾ ضم ڪيو ويو. خيبرپختونخواهه جي صوبائي اسيمبلي بعد ۾ 28 مئي 2018 تي بل جي منظوري ڏني. اهو 31 مئي تي اڳوڻي صدر ممنون حسين طرفان قانون ۾ دستخط ڪيو ويو، جنهن کي باضابطه طور تي انتظامي انضمام جي عمل کي مڪمل ڪيو ويو.