Истии кэhиллиитэ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Истии кэhиллиитэ — толору (дьүлэй буолуу) эбэтэр кыралаан (дөйүңү буолуу), дорҕоону, тыаhы-ууhу истэр уонна ылынар кыах намтааhына. Дорҕоону, тыаhы-ууhу ылынар, истэр хайа баҕарар организм истэрэ кэhиллиэн сөп. Дорҕоон долгуннара тыбылынан (частотатынан) уонна далааhынынан (амплитуданан) араастаhаллар. Истии кэhиллиитэ диэн тыас-уус тыбылын (частотатын) сороҕун (барытын), эбэтэр дорҕоон намыhах далааhынын (амплитудатын) араарбат буолуу ааттанар.
Бу элбэх биологическай уонна экологическай фактордартан тутулуктаах. Кулгаах ис өттө уонна истэр нерв ыарыылара, орто кулгаах сүhүрүүтэ эбэтэр менингит, грипп уо.д.а. инфекционнай ыарыылар; сороҕор – эчэйии (травма) эбэтэр уhун кэмнээх улахан тыас уонна илигирээhин (вибрация) төруөт буолуохтарын сеп.
Киhи саңаны истэрэ кэhиллиитэ дьүлэй буолуу дэнэр, оттон саңаны ылыныы кыратык кэhиллиитэ – дөйүңү буолуу дэнэр (нейросенсорнай, кондуктивнай эбэтэр булкаас (смешаннай) характердаах). Итини таhынан, дьүлэй буолуу төрүөҕүттэн эбэтэр кэлин үөскээбит (приобретеннай) буолуон сеп.