Biologia
From Wikipedia, the free encyclopedia
La biologia (dal grec vegl βίος bíos, ‹vita› e λόγος lógos, qua: ‹scienza›) è la scienza dals essers vivents. Ella furma ina part da las scienzas natiralas e s’occupa tant da las reglas generalas dals essers vivents sco er da las particularitads da mintga singula creatira: per exempel da lur svilup, da lur plan da construcziun e dals process fisicals e biochemics ch’han lieu en lur intern. En la biologia vegn perscrutà sin fitg differents champs. Ils pli impurtants èn la biofisica, la genetica, la biologia moleculara, l’ecologia, la fisiologia, la biologia teoretica e la biologia da las cellas. Da las pli grondas partiziuns dals organissems s’occupan la botanica (plantas), la zoologia (animals) e la microbiologia (microorganissems e virus).
Ils objects d’observaziun e da perscrutaziun da la biologia cumpiglian tranter auter moleculs, cellas, tessids ed organs. La biologia observa però er il cumportament da singuls organissems e l’interagir cun auters organissems en lur ambient. Pervi da questa diversitad dals objects d’observaziun vegn applitgada ed instruida en la biologia ina vasta paletta da metodas, teorias e models.
La furmaziun dals biologs ha lieu a las universitads en rom d’in studi da biologia. Perquai ch’ils cunfins tar autras scienzas (sco per exempel la medischina, la psicologia u la dietetica) èn fluctuants e pervi dal caracter interdisciplinar da la perscrutaziun, èn s’etablidas l’ultim temp sper la denominaziun biologia ulteriuras disciplinas e roms da studi sco per exempel las bioscienzas, las life sciences e las scienzas da la vita.