Wikipedysta:Idunn/brudnopis
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Szlachetny dzikus (ang. Noble Savage) jest to pojęcie które określa naturę ludzką. Charakteryzuje człowieka pierwotnego - istotę czystą i nieskażoną cywilizacją. Obraz wyidealizowanego dzikusa, innego, czy też odmieńca był częstym motywem pojawiającym się w literaturze, malarstwie czy sztukach teatralnych. Sposób w jaki "dzikus" przedstawiany był na przestrzeni wieków nieustannie ewoluował, uzależniony był od stanu wiedzy, który posiadali Europejczycy na temat rdzennej ludności zamieszkującej nowo odkrywane obszary świata.
Właściwy tytuł tego artykułu to Szlachetny_Dzikus. Z powodu ograniczeń technicznych tytuł wyświetlany na górze strony jest nieprawidłowy. |
Określenie po raz pierwszy pojawiło się w XVII w., w heroicznej sztuce Drydena: Podbój Grenady (The Conquest of Granada). Później pojęcie identyfikowano z postacią „dzikiego dżentelmena”, który był wyrazem osiemnastowiecznego sentymentalizmu.
Po 1851 roku określenie "szlachetny dzikus" stało się popularnym oksymoronem. Wtedy właśnie, ten zabieg retoryczny został wykorzystany przez angielskiego powieściopisarza Karola Dickensa. Autor użył go jako sarkastyczny tytuł dla swojego satyrycznego eseju.
Ideę mówiącą, iż stan natury jest z gruntu dobry, przypisuje się Lordowi Shaftesbury. Jako reprezentant Brytyjskiej Partii Wigów, popierał on monarchię konstytucyjną (taką jaką posiadła Anglia po Chwalebnej Rewolucji z 1688r.) W swoich Pytaniach o cnotę (Inquiry Concerning Virtue), Shaftesbury postulował, że poczucie moralności jest dla ludzkiej istoty czymś naturalnym i wrodzonym, a opiera się raczej na uczuciach niż na indoktrynacji poszczególnych religii.
Shaftesbury, tak jak wielu innych mu współczesnych, był reakcją na Hobbesa i jego uzasadnienie królewskiego absolutyzmu w Lewiatanie, w rozdziale XIII. Tam właśnie, Hobbes, wnosi swoje słynne stwierdzenie, że stan natury jest „wojną wszystkich przeciw wszystkim”, w której ludzkie życia są „samotne, biedne, bez słońca, zwierzęce i krótkie”. Pojęcie stanu natury, samo w sobie, wywodzi się z republikańskich pism Cycerona i Lukrecjusza. Obydwaj cieszyli się dużą popularnością w XVIII w. po tym jak zostali na nowo odrodzeni wśród optymistycznej atmosfery humanizmu renesansowego.