Literatura bizantyńska epoki Komnenów i Angelosów
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Literatura bizantyńska epoki Komnenów i Angelosów – okres literatury bizantyńskiej od wstąpienia na tron cesarza Aleksego I Komnena w 1081 roku do zdobycia Konstantynopola przez krzyżowców w 1204 roku.
Odbudowa państwa bizantyńskiego przez władców z dynastii Komnenów po klęsce lat 70. XI wieku przyniosła rozkwit literatury bizantyńskiej. W historiografii odznaczyli się Nicefor Bryennios i jego żona Anna Komnena, a w następnym pokoleniu Jan Kinnam. Epoka Komnenów była też ostatnim okresem żywotności kroniki bizantyńskiej. Cieszące się wielką poczytnością dzieła stworzyli wówczas Jan Zonaras, Konstantyn Manasses i Michał Glykas, kronikarz, ale także teolog, epistolograf i poeta. Okres zamętu i burzliwych sporów religijnych zaowocował twórczością wybitnych teologów polemistów: Eutymiusza Zygabena, Mikołaja z Metony oraz Andronika Kamatera. Wysiłki cesarskie zmierzające do pojednania podzielonego Kościoła znalazły wyraz w twórczości Teoriana i Nicetasa z Tesaloniki. Epoka Komnenów jest w literaturze okresem komentarzy i powrotu do epoki klasycznej. Teologowie (Teofilakt z Ochrydy, Eutymiusz Zygaben, Nicetas z Tesaloniki) pisali komentarze do Pisma Świętego i klasyków teologii, filozofowie (Eustracjusz z Nicei, Michał z Efezu) komentowali Arystotelesa, filologowie (Eustacjusz z Tesaloniki, Jan Tzetzes) tworzyli komentarze do Homera, Hezjoda, Pindara, Arystofanesa. Powstały liczne anonimowe słowniki do dzieł poszczególnych autorów klasycznych, językowe i etymologiczne. Najwybitniejszy poeta tego okresu, Teodor Prodrom, sięgnął po klasyczne gatunki literackie: parodię, dialog, satyrę, epigramat, romans sofistyczny, poemat dydaktyczny. Pod wpływem Prodroma rozwinął się romans sofistyczny wierszem i prozą oraz satyra. W tym okresie powstał też jedyny dramat w literaturze bizantyńskiej. Utwory dialogowane pisali oprócz Prodroma Filip Montrop i Michał Hapluchir, poematy dydaktyczne – Jan Kamater i Łukasz Chryzoberges. Twórczość retoryczną, zawsze żywą w Bizancjum, reprezentowali w tym czasie Michał Choniates i Jan Italik.